ECHR, Τourkiki Enosi Xanthis et autres c. Grèce/ Emin et autres c. Grèce, 27.3.2008

Για τις πρόσφατες αποφάσεις του δικαστηρίου του Στρασβούργου σχετικά τις περιπέτειες της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι στη Θράκη δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά πράγματα. Τα έχουν ήδη αναλύσει, με ακρίβεια και σε βάθος, οι τουρκοφάγοι δημοσιογράφοι που ανακάλυψαν όψιμα τον μαγικό κόσμο του άρθρου 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης. Λίγες σκέψεις, λοιπόν, ατάκτως ερριμμένες, γι’αυτούς που δεν τους ενδιαφέρει αποκλειστικά και μόνο το tirage των εφημερίδων τους:

1) Με τις αποφάσεις αυτές, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, (θεσμός του Συμβουλίου της Ευρώπης και όχι της Ευρωπαϊκής Ένωσης- έλεος πλέον !!!) δεν επιχειρεί να ερμηνεύσει τη Συνθήκη της Λωζάνης και την έννοια της « μουσουλμανικής μειονότητας » αλλά το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης και το ζήτημα κατά πόσο σε μια δημοκρατική κοινωνία μπορεί να επιβληθεί στον Γιάννη να τον φωνάζουν Παναγιώτη και τούμπαλιν. Αν τα αστέρια της ελληνικής δημοσιογραφίας έκαναν τον κόπο να διαβάσουν τις αποφάσεις, θα παρατηρούσαν ότι το ΕΔΔΑ ρητώς επισημαίνει το τελευταίο –όχι για τον Παναγιώτη αλλά για τη Συνθήκη της Λωζάνης-, προφανώς διότι γνωρίζει σε τί καφροπατριώτες απευθύνεται.

2) Οι εμβριθείς αναλύσεις περί των εννοιών του συλλογικού και ατομικού αυτοπροσδιορισμού που, υποτίθεται πως, εισάγουν οι δύο αποφάσεις είναι άμεση απόρροια της φαντασίας των νομικών εγκεφάλων που τις παράγουν. Για άλλη μια φορά, αν κάποιος κάνει τον κόπο να διαβάσει τις αποφάσεις θα δει ότι σε κανένα σημείο δεν γίνεται αναφορά σε αυτές τις έννοιες. Ο συλλογισμός του ΕΔΔΑ είναι απλός, σαφής και προβλέψιμος. Το ίδιο δεν στέκεται στην ονομασία του εκάστοτε σωματείου και στο εάν αυτή περιλαμβάνει τη λέξη « τουρκικός ». Αναζητεί εάν το καταστατικό του σωματείου προβλέπει παράνομους σκοπούς και ιδιαιτέρως, στην περίπτωση της « Τουρκικής Ένωσης » εάν τα ίδια τα μέλη του προέβαιναν, υπό το μανδύα του εν λόγω σωματείου, σε πράξεις αντίθετες προς τη δημόσια τάξη.

3) Όπως ανέφερα και ανωτέρω, οι απαιτήσεις αυτές από το δικαστήριο του Στρασβούργου ήταν ήδη γνωστές και η κατάληξη των δύο υποθέσεων ήταν εντελώς προβλέψιμη. Ήδη, από τα τέλη της δεκαετίας του 90, με την απόφαση Σιδηρόπουλος και άλλοι κατά Ελλάδας (1998) όπως και λίγο αργότερα, με τη Stankov et Organisation macédonienne Unie Ilinden κατά Βουλγαρίας (2001), το ΕΔΔΑ είχε δείξει ότι αυτό που αναζητεί στην περίπτωση μη αναγνώρισης ή διάλυσης σωματείων δεν είναι εάν η ονομασία τους καθ’εαυτή μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση ως προς τον σκοπό τους αλλά εάν στην πράξη αποδεικνύεται ότι επιδιώκουν ανατρεπτικούς σκοπούς. Μάλιστα, στην περίπτωσή μας, το μήνυμα θα πρέπει να το είχαν πάρει ήδη οι αρμόδιοι από τον προηγούμενο Οκτώβριο, όταν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε την απόφαση Bekir-Ousta et autres κατά Ελλάδας. Με την απόφαση αυτή καταδικάσθηκε η Ελλάδα για παραβίαση του άρθρου 11 της Σύμβασης λόγω της μη αναγνώρισης σωματείου με την επωνυμία « Σύλλογος Νεολαίας Μειονότητας Ν. Έβρου ». Κατά την άποψη των ελληνικών δικαστηρίων, η επωνυμία αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει σύγχυση ως προς τους σκοπούς που επιδίωκε τον εν λόγω σωματείο…

4) Και κάτι τελευταίο για το απαύγασμα των ελληνικών δικαστηρίων, τον Άρειο Πάγο. Σε ό,τι αφορά την Τουρκική Ένωση Ξάνθης, το συγκεκριμένο σωματείο λειτουργούσε απρόσκοπτα από το 1936 με αυτήν την επωνυμία. Δεν χρειάζεται καν να είναι κάποιος νομικός για να αναρωτηθεί : Καλά τόσα χρόνια δεν είχαν αναπτύξει παράνομες δραστηριότητες οι Τούρκοι πράκτορες- μέλη του σωματείου ; Tο 1986 άρχισαν ξαφνικά να υποσκάπτουν την ενότητα του Έθνους, για να τους διαλύσουν το σωματείο τα ελληνικά δικαστήρια ; Και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου που δέχθηκε ομόφωνα το 2005 ότι ήταν λόγος διάλυσης του σωματείου το γεγονός ότι ορισμένα μέλη του είχαν εκφράσει την άποψη ότι στη Θράκη υφίσταται καταπιεσμένη τουρκική μειονότητα ; Πιστεύανε σοβαρά οι αρεοπαγίτες ότι τέτοια επιχειρήματα θα γίνονταν δεκτά από ευρωπαϊκό δικαστήριο ; Διαβάζουν ποτέ οι αρεοπαγίτες τη νομολογία του δικαστηρίου του Στρασβούργου ; Ξέρουνε πού βρίσκεται το Στρασβούργο ; Μήπως η λεωφόρος Αλεξάνδρας είναι ένας πολύ, πολύ μακρινός και απομονωμένος πλανήτης ;

ECHR, Saadi c. Italie [GC], 28.2.2008

Η υπόθεση αφορά, βασικά, το άρθρο 3 της Σύμβασης και, συγκεκριμένα, το ζήτημα απέλασης αλλοδαπού σε τρίτο κράτος, όπου υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ο ίδιος μπορεί να υποβληθεί σε βασανιστήρια. Η απόφαση δεν εισάγει κάτι νεότερο αλλά επιβεβαιώνει την έως σήμερα νομολογία του δικαστηρίου ως προς τον απόλυτο χαρακτήρα προστασίας του άρθρου 3 της Σύμβασης (βλ. σχετικά Chahal v. United Kingdom, 1996). Βάσει αυτής της διαπίστωσης, δεν γίνεται δεκτό το επιχείρημα του βρετανικού κράτος (το οποίο άσκησε παρέμβαση στην εν λόγω δίκη) σύμφωνα με το οποίο για τη νομιμότητα της απέλασης θα πρέπει να λαμβάνεται υπ΄όψη η επικινδυνότητα του προσφεύγοντος. Στην προκειμένη περίπτωση ο προσφεύγων είχε κατηγορηθεί στην Ιταλία για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και είχε καταδικασθεί στην Τυνησία για την ίδια κατηγορία. Για το δικαστήριο το ζήτημα της μεταχείρισης στην οποία μπορεί να υποβληθεί ο προσφεύγων στο κράτος υποδοχής και η επικινδυνότητά του είναι κριτήρια άσχετα μεταξύ τους και δεν μπορούν να σταθμιστούν μεταξύ τους. Επίσης, το δικαστήριο απορρίπτει το επιχείρημα του βρετανικού δημοσίου κατά το οποίο ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να προσκομίζει συγκεκριμένες αποδείξεις για την πιθανότητα να υποβληθεί σε βασανισμό, στην περίπτωση που κατηγορείται ή έχει καταδικασθεί για σοβαρά αδικήματα, όπως η συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση.
Αξιοσημείωτο επίσης ότι το δικαστήριο επιβεβαιώνει την έννοια της εν δυνάμει παραβίασης. Δέχεται ομόφωνα (πράγμα σπάνιο για τον συγκεκριμένο δικαστικό σχηματισμό) ότι σε περίπτωση απέλασης του προσφεύγοντος στην Τυνησία θα συντελεσθεί παραβίαση του άρθρου 3.