Αποφασούλες

Colak and Tsakiridis v. Germany, 5.3.2009
Υποχρέωση ενημέρωσης ασθενή από τον ιατρό του/ Άρθρα 2, 6, 8

Γεια σας health freaks της Ευρωπαϊκής Σύμβασης. Στις αρχές του μηνός το ΕΔΔΑ εξέδωσε αυτήν την απόφαση που μπορεί να σας ενδιαφέρει. Η πρώτη εκ των προσφευγόντων παραπονέθηκε για την απουσία δίκαιης δίκης ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων, με το επιχείρημα ότι τα τελευταία αρνήθηκαν να της επιδικάσουν αποζημίωση στην αγωγή που είχε στρέψει κατά του προσωπικού της ιατρού. Ο ίδιος, κατά την προσφεύγουσα, έφερε ευθύνη, διότι δεν την είχε ενημερώσει έγκαιρα ότι ο σύντροφός της έπασχε από AIDS. Μόνο μετά τον θάνατο του τελευταίου από αυτήν την ασθένεια, η προσφεύγουσα ενημερώθηκε για την ασθένειά του, ενώ, μετά τις ιατρικές εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκε, διαγνώσθηκε ότι και αυτή ήταν φορέας του ιού HIV. Ο ίδιος ο σύντροφος της προσφεύγουσας είχε ζητήσει από τον κοινό προσωπικό ιατρό τους, να μην πληροφορηθεί η τελευταία για την ασθένειά του, παρά μόνο μετά τον θάνατό του.
Το ΕΔΔΑ εξέτασε βασικά την υπόθεση υπό το πρίσμα του άρθρου 2 (δικαίωμα στη ζωή). Έτσι, η συγκεκριμένη υπόθεση προστίθεται στον κατάλογο των αποφάσεων όπου το ΕΔΔΑ θεωρεί ότι το άρθρο 2 είναι εφαρμοστέο, παρά το γεγονός ότι δεν έχει επέλθει ο θάνατος του ατόμου που αποτελεί το αντικείμενο της επικαλούμενης παραβίασης. Αυτό συμβαίνει εν προκειμένω, διότι η προσφεύγουσα έπασχε από θανατηφόρο ασθένεια, γεγονός που επιτρέπει στο ΕΔΔΑ να αναζητήσει τις θετικές υποχρεώσεις του γερμανικού κράτους ως προς το καθήκον έγκαιρης ενημέρωσής της.
Το ΕΔΔΑ καταλήγει σε μη παραβίαση του άρθρου 2, βασιζόμενο σε έκθεση πραγματογνωμοσύνης που είχε υποβληθεί στα γερμανικά δικαστήρια, σύμφωνα με την οποία η προσφεύγουσα είχε μολυνθεί από τον θανατηφόρο ιό πιθανότατα πριν ο σύντροφός της ενημερώσει τον ιατρό του. Δεχόμενο ότι σε αυτές τις περιπτώσεις το βάρος απόδειξης μεταφέρεται στον ενάγοντα προκειμένου να θεμελιώσει ότι ο ιατρός διέπραξε σοβαρό επαγγελματικό σφάλμα κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, παρατηρεί ότι η προσφεύγουσα δεν μπόρεσε να αποδείξει ότι είχε μολυνθεί από τον HIV προτού ο ιατρός της πληροφορηθεί σχετικά με την ασθένεια του συντρόφου της. Στην ίδια περίπου βάση το ΕΔΔΑ καταλήγει και σε μη παραβίαση των άρθρων 8 και 6 της Σύμβασης. Το συμπέρασμα είναι ότι χρησιμοποιούμε προφυλακτικά για καλό και για κακό και αφήνουμε τον Πάπα να ζει στον κόσμο του.


Gütl v. Austria/ Löffelmann v. Austria, 12.3.2009
Στρατιωτικές υποχρεώσεις Μαρτύρων του Ιεχωβά/ Άρθρα 9 και 14

Η απόφαση αυτή έχει ενδιαφέρον και για την ελληνική έννομη τάξη. Και στις δύο υποθέσεις οι προσφεύγοντες ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά, με την ιδιότητα μάλιστα των ιερωμένων. Όταν κλήθηκαν να ντυθούνε στα χακί και να εκπληρώσουν τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις διαμαρτυρήθηκαν διότι οι ιερωμένοι αναγνωρισμένων θρησκειών από το Αυστριακό κράτος απαλάσσονταν των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων. Το ΕΔΔΑ κατέληξε ότι υπήρξε διάκριση μεταξύ των ιερωμένων των σχετικών θρησκευτικών ομάδων, αναγνώρισε την παραβίαση των άρθρων 9 και 14 της ΕΣΔΑ και επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στους προσφεύγοντες για την ηθική βλάβη που είχαν υποστεί. Να δούμε πότε θα έρθει στο Στρασβούργο και σχετική ελληνική υπόθεση.

Η κουκούλα

Δεν είμαι ειδικός στα του Ποινικού δικαίου, αν και πάντοτε μου άρεσε αυτός ο κλάδος δικαίου, όποτε ίσως οι σκέψεις μου σχετικά με το ιδιώνυμο της κουκούλας να φαίνονται απλοϊκές. Προσωπικά δεν μου φαίνεται παράλογο να επιβάλλονται αυστηρότερες ποινές σε όσους συλλαμβάνονται να φθείρουν ξένη ιδιοκτησία ή να προκαλούν σωματική βλάβη φορώντας κουκούλα. Νομίζω ότι, ανεξαρτήτως της επικαιρότητας, η διάπραξη αυτών των αδικημάτων με κουκούλα, ή γενικώς με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους, ενέχει ιδιαίτερη απαξία, προκαλεί το κοινό περί δικαίου αίσθημα και δικαιολογεί την αυστηρότερη ποινή. Για όσους παρατηρούν ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα, διότι μπορεί να συλλαμβάνονται και άτομα που θα βρίσκονται κοντά στα επεισόδια και θα καλύπτουν το πρόσωπό τους για να προστατευθούν από τα καπνογόνα, η απάντηση είναι ότι υπάρχουν δικαστήρια για να διακρίνουν την ήρα από το στάχυ. Δεν μπορείς να θεωρείς εξ αρχής τον ποινικό δικαστή ως ηλίθιο…

Αυτό που με ενοχλεί προσωπικά είναι η επανάληψη για πολλοστή φορά του μοτίβου : το κράτος ποινικοποιεί συμπεριφορές ευκαιριακά, υπό το βάρος της πολιτικής επικαιρότητας και της κοινωνικής πίεσης. Το παρελθόν έχει τόσες πολλές φορές δείξει ότι η χάραξη αντιεγκληματικής πολιτικής υπό το βάρος των γεγονότων οδηγεί σε λάθος λύσεις. Διότι, εν προκειμένω, δεν χρειάζεται και πολύ μυαλό για να καταλάβει κανείς ότι, για να επιβάλλεις την ποινή, πρέπει πρώτα να συλλάβεις. Τα υπόλοιπα είναι για λαϊκή κατανάλωση. Επίσης, η μετατροπή του αδικήματος από πλημμέλημα σε κακούργημα είναι και αυτή υπερβολική και αδικαιολόγητη. Η λογική είναι αναμφισβήτητα, «αφήστε τον κόσμο να φανταστεί ότι ο κουκουλοφόρος που έσπασε τις βιτρίνες στη Σκουφά, θα πάει μέσα ισόβια, για να ηρεμήσουν τα πνεύματα».

Βέβαια, με αφορμή αυτήν την ιστορία παρατηρούμε για ακόμα μια φορά τη γελοιότητα πολιτικών αρχηγών, σαν τον Τσίπρα, ο οποίος δήλωσε ότι επί της ουσίας αυτά τα μέτρα στρέφονται εναντίον του κάθε πολίτη που θα διαμαρτυρηθεί απέναντι στην εξουσία ή την αστυνομική αυθαιρεσία. Συγγνώμη, αλλά το μέτρο δεν προβλέπεται γι΄αυτόν που διαδηλώνει αλλά γι΄αυτόν που τα σπάει. Και τελικά τι προτείνει εκείνος; Πολύ θα ήθελα κάποια μέρα να ήταν στην Κυβέρνηση, για να έβλεπα τι θα έκανε, όταν επιτέλους θα έπρεπε να λάβει αποφάσεις αντί να προβαίνει σε εξυπνακίστικα σχόλια.

Gorou v. Greece n° 2 (GC)

Ένα περίπου χρόνου μετά την απόφαση Arvanitaki-Rompoti, το Grand Chamber του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, επανέρχεται με μια νέα "ελληνική" απόφαση. Στη Gorou n° 2 εξέτασε το ζήτημα της επάρκειας της αιτιολογίας σε απορριπτική απόφαση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κατόπιν αιτήματος της πολιτικής αγωγής να ασκήσει αναίρεση. Το Grand Chamber επιβεβαίωσε την απόφαση του Τμήματος που είχε διαπιστώσει μη παραβίαση του άρθρου 6§1. Κατέληξε στο ότι η σχεδόν μονολεκτική απόρριψη του αιτήματος της προσφεύγουσας από τον Εισαγγελέα δεν παραβίαζε το άρθρο 6§1, δεδομένου του χαρακτήρα αυτού του διαβήματος της πολιτικής αγωγής, όπως είχε διαπλασθεί από τη δικαστική πρακτική. Το ενδιαφέρον της απόφασης επικεντρώνεται στις σκέψεις του ΕΔΔΑ με τις οποίες διαπιστώνεται η εφαρμογή του άρθρου 6§1. Παρά την απουσία νομοθετικής κατοχύρωσης της δυνατότητας της πολιτικής αγωγής να ζητήσει από τον Εισαγγελέα την άσκηση αναίρεσης, το ΕΔΔΑ θεωρεί ότι, λόγω της σταθερής δικαστικής πρακτικής, είχε διαπλασθεί ένα είδος δικαιώματος της ενδιαφερομένης να απευθυνθεί στον Εισαγγελέα και έτσι υφίστατο "διαφορά" εν προκειμένω, όπως απαιτεί το άρθρο 6§1. Σημειωτέον ότι η Gorou n° 2 είναι η πρώτη απόφαση όπου το ΕΔΔΑ δέχεται ότι η δικαστική πρακτική, όχι μόνο μπορεί να διαπλάσει το γραπτό δίκαιο, αλλά δύναται και να ληφθεί υπ΄όψη στο πλαίσιο του άρθρου 6§1 ακόμα και όταν αντιστρατεύεται το γράμμα του νόμου. Στο σημείο αυτό είναι πολύ ενδιαφέρουσα η γνώμη των έξι δικαστών που θεώρησαν ότι το άρθρο 6§1 δεν ήταν εφαρμοστέο εν προκειμένω.
Δεδομένου ότι η κ. Γώρου είναι συχνός πελάτης του Στρασβούργου και ότι το ΕΔΔΑ έχει έως σήμερα εκδώσει 4 αποφάσεις ως προς το ίδιο ακριβώς ζήτημα, αναμένουμε με αγωνία την αντίδρασή της με την πέμπτη κατά σειρά προσφυγή...

Ο Δημοσιογράφος, ο Βοτανικός και ο θαυμαστός κόσμος της νομικής επιστήμης

Ήταν μια φορά ένα παιδάκι που έγραφε επιφυλλίδες σε σοβαρή πρωινή εφημερίδα (ήταν και παραθυράρχης σε δελτία ειδήσεων αλλά αυτό δεν μας ενδιαφέρει). Μια μέρα ήρθε ένα κακό δικαστήριο και πείραξε την ομάδα του και δεν την άφηνε να παίζει στο γήπεδο που αυτή ήθελε. Το παιδάκι δεν κατάλαβε γιατί συνέβαινε αυτό, αφού η ομάδα του είχε την άδεια από αυτούς που κανονικά αποφασίζουνε γι΄αυτά τα πράγματα να παίζει όπου γουστάρει. Έτσι ρώτησε από δω κι απο κει και κάτι φίλοι τού είπαν ότι υπάρχει ένα πράγμα που το λένε έλεγχο της συνταγματικότητας που είναι κάτι σαν τον άσσο στο πόκερ και ότι όταν το χρησιμοποίησει ένα δικαστήριο, μπορεί μέχρι και να μη χτιστεί γήπεδο εκεί που είχε αποφασίσει η Βουλή να το χτίσει. Το παιδάκι τσαντίστηκε, γιατί σκέφτηκε ότι αυτά είναι σαχλαμάρες και γίνονται για να μην κερδίζει η ομάδα του. Παρόλο που από νομικά το μόνο που σκάμπαζε ήταν κατά που έπεφτε η Νομική Αθηνών, άρχισε να γράφει γι΄αυτά τα περίεργα πράγματα στην εφημερίδα του.
Τελευταία φορά που ξαναέγραψε στην εφημερίδα του ήταν προχτές που του είπανε ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας (αυτό, παρά το όνομά του, είναι ένα δικαστήριο που βρίσκεται κοντά εκεί που που έχει μια στοά με ωραία μαγαζιά που πουλάνε σημαίες και τσάντες για δικηγόρους) γνωμοδότησε για το προεδρικό διάταγμα Σουφλιά σχετικά με την ανάπλαση του Βοτανικού. Ανακάλυψε έκπληκτο ότι ένα δικαστήριο μπορεί να αναφέρεται σε έννοιες όπως «τα δεδομένα της κοινής πείρας» ή να θεωρεί τη βελτίωση των όρων διαβίωσης στα αστικά κέντρα ως «πρωταρχικό στόχο για την προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος». Πω, πω είπε! Αυτά είναι πολύ κακά πράγματα, γιατί ένας συνταγματικός δικαστής δεν μπορεί να βάζει και πολιτικές παραμέτρους στην κρίση του. Κατά το παιδάκι, το δικαστήριο είναι κάτι σαν μηχανή κιμά. Του βάζεις κρέας (την υπόθεση) και σου βγάζει κιμά (την απόφαση).
Τα επόμενα Χριστούγεννα προτείνω στη μανούλα του να του κάνει δώρο μια συνδρομή στο περιοδικό Νόμος και Φύση και να του πάρει και κανένα εγχειρίδιο Συνταγματικού Δικαίου, για να διαβάσει ιδιαιτέρως το κεφάλαιο για τον έλεγχο της συνταγματικότητας των νόμων. Εκεί θα μπορέσει να μάθει ότι στον κόσμο υπάρχουν κάτι περίεργοι κύριοι που λέγονται συνταγματολόγοι. Εδώ και δύο αίωνες τσακώνονται για ένα παράξενο πράγμα. Αυτό λέγεται «τα όρια ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων». Αυτοί οι άνθρωποι ψάχνουν να βρουν αν η δικαστική κρίση λειτουργεί σαν μηχανή κιμά ή εάν σε μια δημοκρατία, για να λειτουργεί αυτή σωστά, πρέπει να κάνει και κάτι παραπάνω, όταν εξειδικεύει αόριστες έννοιες. Όπως, την προστασία του περιβάλλοντος, την αειφόρο ανάπτυξη, τα δεδομένα της κοινής πείρας.
Ευτυχώς πάντως που υπάρχουν αυτά τα έξυπνα παιδάκια και με τα άρθρα τους δίνουν εύκολες και σωστές λύσεις σε αυτά τα προβλήματα.
Μπράβο παιδάκι. Πάρε και ένα εισιτήριο διαρκείας για δωράκι.

Σπαρταράνε!

ΕΔΔΑ, Anakomba Yula v. Belgium, 10.3.2009
Άρθρο 14 της Σύμβασης σε συνδυασμό με το άρθρο 6§1
Απόρριψη του αιτήματος παροχής νομικής αρωγής με την αιτιολογία ότι η προσφεύγουσα δεν είχε νόμιμα εισέλθει στο Βέλγιο

Η απόφαση τονίζει την ιδιαιτερότητα του δικαίου των ατομικών δικαιωμάτων, τη σημασία προστασίας τους και το γεγονός ότι ξεπερνούν ως κανόνες δικαίου την αποσπασματική αντιμετώπιση του ζητήματος της νομιμότητας από το εθνικό δίκαιο. Στη συγκεκριμένη υπόθεση, η αίτηση της προσφεύγουσας, υπηκόου του Κονγκό, για παροχή νομικής αρωγής σε δίκη που αφορούσε την πατρότητα του τέκνου της, απορρίφθηκε διότι η ίδια δεν είχε άδεια παραμονής στο Βέλγιο.
Το ΕΔΔΑ συνυπολογίζει τη σημασία της εν λόγω διαδικασίας για το δικαίωμα οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής της προσφεύγουσας και καταλήγει στο ότι η απουσία δικαιώματος παραμονής στο βελγικό έδαφος δεν δικαιολογούσε τον περιορισμό στο δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο.

ΕΔΔΑ, Times Newspapers LTD v. UK (nos 1 and 2), 10.3.2009
Άρθρο 10, πρόσβαση στα αρχεία της εφημερίδας μέσω Ίντερνετ και δυσφήμηση ατόμων που αναφέρονται σε αυτά

Η απόφαση είναι σημαντική στο πλαίσιο του άρθρου 10 και δείχνει ότι το ζήτημα του Ίντερνετ σε σχέση με την κατοχύρωση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από τη Σύμβαση απασχολεί ολοένα και περισσότερο το ΕΔΔΑ. Το θέμα που εξετάζει είναι πολύ ενδιαφέρον, διότι όλο και περισσότερες εφημερίδες και περιοδικά επιτρέπουν την online πρόσβαση στα αρχεία των δημοσιεύσεών τους. Είναι έτσι εκτεθειμένα επ΄αόριστον σε πιθανές αγωγές για προσβολή της προσωπικότητας ατόμων που αναφέρονται σε αυτές τις δημοσιεύσεις.
Η απόφαση προσπαθεί να συμβιβάσει τα αντικρουόμενα συμφέροντα προστασίας της τιμής και της ελευθερίας του τύπου. Καταλήγει σε μη παραβίαση του άρθρου 10, διότι η εφημερίδα δεν είχε ενημερώσει την ηλεκτρονική καταχώριση του επίμαχου άρθρου σχετικά με την εκκρεμούσα δικαστική διαδικασία. Αξιοσημείωτο είναι πάντως το obiter dictum όπου επισημαίνεται ότι η ποινική διαδικασία για δυσφήμηση δεν μπορεί να κινείται μετά την πάροδο σημαντικού χρονικού διαστήματος από τη δημοσίευση του άρθρου στο Ιντερνετ. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι ιδιαιτέρως περιοριστικό για την ελευθερία της έκφρασης.

Κακόμοιρη Ρουσάλκα τι σου’μελλε να πάθεις (και μερικές αποφάσεις)

Έλεγα να γράψω μόνο για τις νέες και ενδιαφέρουσες αποφάσεις από το Στρασβούργο αλλά δεν μπορώ να παραβλέψω τα τραγελαφικά της Λυρικής Σκηνής και της Ρουσάλκα. Είναι, φαντάζομαι, πλέον γνωστό στο πανελλήνιο ότι η Ρουσάλκα δεν είναι όνομα μπαρ ή παραλλαγή ιταλικού φαγητού αλλά όπερα του Dvorak. Πολύ θα ήθελα λοιπόν να είμαι ένας από τους θεατές την προηγούμενη Παρασκευή της πρείέρας της παράστασης στη Λυρική Σκηνή Αθηνών. Με φαντάζομαι να εισέρχομαι στο lobby της Λυρικής και αντί για το πρόγραμμα της παράστασης να μου δίνουν μέλη του Δ.Σ. της ορχήστρας κείμενο στο οποίο καταδίκαζαν τη σκηνοθετική απόδοση του έργου. Σοκαρίστηκαν οι άνθρωποι από ένα φιλί που δίνει ο πρίγκιπας-πρωταγωνιστής στο είδωλό του. Τι την κάναμε τη Λυρική; Dark room σε gay bar; Το ξέρω ότι θα απογοητεύσω το κοινό μου αλλά συμφωνώ με την πρωτοβουλία των μουσικών. Εισάγουν μια νέα άποψη στα κρατικοδίαιτα καλλιτεχνικά δρώμενα, όπου πρωταρχικό ρόλο παίζει η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Αν την καλλιτεχνική άποψη για την απόδοση του έργου επί σκηνής δεν εγκρίνει η πλειοψηφία των μουσικών, το έργο δεν ανεβαίνει! Καλά, τα παραλέω βέβαια. Εν προκειμένω το έργο παίχτηκε τελικά αλλά με πολλή γιούχα στο τέλος από μέρος του σεμνότυφου και ελαφρώς κρυόκωλου κοινού. Το καλύτερο ήταν το «να πάτε στην Τεχεράνη» που φώναξε κάποιος στην ορχήστρα»! Προτείνω την επόμενη φορά που θα διαφωνήσουν οι μουσικοί με σκηνοθετικά ευρύματα να ρίχνουν τρελλές φαλτσαδούρες στο επίμαχο σημείο. Με αυτόν τον τρόπο ίσως γίνεται καλύτερα αντιληπτή από το φιλοθέαμον κοινό η διαφωνία τους. Ο δε μαέστρος μπορεί να ρίχνει στα μουλλωχτά με τη μπαγκέτα του και καμμιά ψιλή στον σκηνοθέτη, αν βρίσκεται σε απόσταση βολής.

Και τώρα μερικές σημερινές αποφάσεις:

ΕΔΔΑ, Bykov v. Russia (GC), 10.3.2009
Άρθρα 6, 8 και 5§3: Δίκαιη δίκη και παράνομα αποδεικτικά μέσα

Το Grand Chamber εξέτασε το ζήτημα της αξιολόγησης από τα ποινικά δικαστήρια ως αποδεικτικού μέσου μαγνητοφωνημένης συνομιλίας του προσφεύγοντος με άλλο άτομο στην οποία ο πρώτος παραδεχόταν τη διάπραξη των καταλογιζόμενων σε αυτό αδικημάτων. Η μαγνητοφώνηση, που έγινε με πρωτοβουλία της αστυνομίας, έλαβε χώρα εν αγνοία του προσφεύγοντος. Κοινώς, τον παγιδεύσανε.
Το ΕΔΔΑ καταλήγει σε μη παραβίαση του άρθρου 6§1, εφαρμόζοντας την κλασική νομολογία του, σύμφωνα με την οποία ο δίκαιος χαρακτήρας της δίκης κρίνεται εν συνόλω. Έτσι, η καταδίκη του προσφεύγοντος δεν επήλθε αποκλειστικά με βάση τη μαγνητοφωνημένη συνομιλία αλλά αφού ελήφθησαν υπόψη και άλλα στοιχεία. Επίσης, ο προφεύγων είχε τη δυνατότητα να αμφισβητήσει τη νομιμότητά της ενώπιον των ρωσικών δικαστηρίων και τα ίδια απάντησαν αναλυτικά στις αιτιάσεις του. Κατά τα άλλα, διαπιστώνεται παραβίαση του άρθρου 5§3, διότι η παράταση της προσωρινής κράτησης του προσφεύγοντος έγινε με γενική επίκληση της βαρύτητας των αδικημάτων για τα οποία ο ίδιος κατηγορείτο και του κινδύνου διαφυγής του. Επίσης, το ΕΔΔΑ καταλήγει και σε παραβίαση του άρθρου 8, λόγω της ασάφειας του νομοθετικού πλαισίου βάσει του οποίου συντελέσθηκε η «παγίδευση» του προσφέυγοντος.


ΕΔΔΑ, Paladi v. Moldova (GC), 10.3.2009
Άρθρα 3, 5, 34
Συνθήκες προσωρινής κράτησης ασθενούς

Το Grand Chamber είχε την ευκαιρία με αυτήν απόφαση να επαναλάβει τη συνεχώς εξελισσόμενη νομολογία σχετικά με την προστασία της υγείας των φυλακισμένων. Παρά το γεγονός ότι ο προσφεύγων έπασχε από διάφορες σοβαρές ασθένειες (καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτη, ηπατίτιδα, βρογχίτιδα), δεν είχε την απαιτούμενη ιατρική παρακολούθηση από ειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Παραβίαση του άρθρου 3. Πέραν από τη διαπίστωση παραβίασης του άρθρου 5§1, σημαντική είναι και η παραβίαση του άρθρου 34 (με ψήφους εννέα κατά οκτώ), διότι οι μολδαβικές αρχές αγνόησαν τη διαταγή του ΕΔΔΑ στο πλαίσιο της διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων βάσει του άρθρου 39 του Εσωτερικού Κανονισμού του ΕΔΔΑ και μετέφεραν τον προσφεύγοντα από νευρολογική κλινική όπου νοσηλευόταν στο σωφρονιστικό κατάστημα. Είναι ενδιαφέρων ο διάλογος που αναπτύσσεται μεταξύ των δικαστών στις μειοψηφούσες γνώμες τους σχετικά με το εάν η παρακώλυση άσκησης του δικαιώματος ατομικής προσφυγής (άρθρο 34) περιλαμβάνει και την υποχρέωση του κράτους να συμμορφωθεί το ταχύτερον δυνατόν σε διαταγή ασφαλιστικών μέτρων. To be continued...

Φρέσκες από το πανέρι

ΕΔΔΑ, Barraco v. France, 5.3.2009
Άρθρο 11, χρήση φορτηγών για τον αποκλεισμό αυτοκινητοδρόμου (σας θυμίζει τίποτα;)

Ο προσφεύγων, νταλικέρης, καταδικάσθηκε ποινικώς, διότι με άλλους δεκαεπτά νταλικέρηδες τοποθέτησαν το οχήματά τους το ένα πίσω απ΄το άλλο με αποτέλεσμα να αποκλείσουν στην πράξη μερικώς τον αυτοκινητόδρομο και να μειώσουν τη δυνατότητα διέλευσης των αυτοκινήτων. Καταλαβαίνετε τι μπινελίκι έπεφτε από τους διερχόμενους οδηγούς… Αυτά όλα στα πλαίσια υποστήριξης των δικαίων αιτημάτων των τιμημένων νταλικέρηδων. Σε ορισμένες φάσεις, μάλιστα, η διέλευση των υπολοίπων οχημάτων αποκλείσθηκε εντελώς.
Το ΕΔΔΑ καταλήγει σε μη παραβίαση του άρθρου 11, θεωρώντας ότι κάθε διαδήλωση ενέχει το στοιχείο περιορισμού της ελευθερίας μετακίνησης των υπολοίπων ατόμων που βρίσκονται στην περιοχή. Δεν μπορεί να φτάνει όμως μέχρι την απαγόρευση διέλευσης και, γενικότερα, μετακίνησης των άλλων.
Φαντάζομαι ότι η ίδια νομολογία θα εφαρμοζόταν και στην περίπτωση αποκλεισμού εθνικής οδού από τρακτέρ. Αυτά όμως δεν συμβαίνουν σε πολιτισμένες χώρες.

ΕΔΔΑ, Hachette Filipacchi Presse Automobile and Dupuy v. France, 5.3.2009
Άρθρο 10, έμμεση διαφήμιση τσιγάρων από περιοδικό

Η υπόθεση αφορά την επιβολή προστίμου στην προσφεύγουσα εκδοτική εταιρεία, διότι σε περιοδικό για αυτοκίνητα που η ίδια εξέδιδε περιλαμβανόταν φωτογραφία του πρωταθλητή Σουμάχερ να κουνάει τη σαμπάνια του μετά τη νίκη στο Grand Prix της Αυστραλίας και να φαίνεται ευδιάκριτα πάνω στη φόρμα του το λογότυπο της Marlboro (ουπς, έκανα κι εγώ έμμεση διαφήμιση, με τη διαφορά ότι το εν λόγω blog το διαβάζουν κάνας- δυο βαρεμένοι).
Η απόφαση δεν βρίσκει παραβίαση του άρθρου 10, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά ότι ο διαφημιστικός λόγος είναι παιδί κατώτερου θεού στο πλαίσιο της ΕΣΔΑ. Έχει και διάφορα άλλα ωραία στοιχεία, όπως, πρώτον, τη διαπίστωση ευρύτερης συναίνεσης των κρατών-μελών στη μάχη κατά του καπνίσματος και, δεύτερον, της διαφοροποίησης των οπτικοακουστικών μέσων από τον Τύπο σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα επέμβασης στην εικόνα, έτσι ώστε να αφαιρεθούν από αυτήν στοιχεία που μπορεί να δημιουργούν πρόβλημα. Άλλο δηλαδή να εκπέμπεις ζωντανά και άλλο να έχει μπροστά σου τη φωτογραφία και το Photoshop.

ΕΔΔΑ, Jankovic v. Croatia, 5.3.2009
Άρθρο 8, χρήση βίας από ιδιώτη, θετικές υποχρεώσεις του κράτους

Μετά τη Branko Tomasic, οι Κροάτες ξαναχτυπούν με άλλη μια ωραία απόφαση σχετικά με το ζήτημα της βίας μεταξύ ιδιωτών και της αντίστοιχης θετικής υποχρέωσης των κρατών να προστατεύσουν το θύμα. Η προσφεύγουσα έφαγε μπόλικο ξύλο από τρία άτομα, όταν επιχείρησε να επανεγκατασταθεί, βάσει δικαστικής απόφασης, σε διαμέρισμα το οποίο ενοικίαζε και από το οποίο την είχαν πετάξει έξω οι ιδιοκτήτες. Η ίδια υπέβαλε μηνύσεις αλλά η κροατική δικαιοσύνη δεν φαίνεται να έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την υπόθεση: οι σχετικές ποινικές διαδικασίες είτε εκκρεμούν ακόμα είτε τα καταλογιζόμενα αδικήματα παραγράφηκαν εν επιδικία.
Το ΕΔΔΑ κατέληξε σε παραβίαση του άρθρου 8 λόγω προσβολής του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή από την πλημμελή εφαρμογή του εθνικού δικαίου εν προκειμένω. Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στο γεγονός ότι η άσκηση της βίας έγινε στο πλαίσιο εφαρμογής απόφασης δικαστηρίου.

Follow-up στην A. v. United Kingdom

Φαίνεται ότι η A. v. UK δεν πολυάρεσε τους Βρετανούς και δεν μπορούν να χωνέψουν ότι πρέπει να καταβάλουν από πάνω και χρηματική αποζημίωση σε άτομα που θεωρούνταν μέλη της Al Qaeda. Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο του Alasdair Palmer στη Sunday Telegraph. Σέρνει στο ΕΔΔΑ τα εξ αμάξης! Ιδιαιτέρως σχετικά με τη νομομάθεια και τις ικανότητες των δικαστών του Στρασβούργου που προέρχονται από τα πρώην κομμουνιστικά κράτη. Το άρθρο είναι ένα ενδιαφέρον μίγμα καίριων ερωτημάτων για την ποιότητα των 47 δικαστών που απαρτίζουν το ΕΔΔΑ και αγγλικού σνομπισμού.
Μου αρέσει ιδιαιτέρως η φράση όπου γίνεται ο παραλληλισμός του ΕΔΔΑ με τον διαγωνισμό της Eurovision! Αν πάντως ο συντάκτης δεν έχει συγκεκριμένες πληροφορίες για τις ικανότητες του Αλβανού και του Αζέρου δικαστή, οι απόλυτες απόψεις του είναι άδικες. Δηλαδή επειδή οι ίδιοι προέρχονται από αυτά τα κράτη πρέπει οπωσδήποτε να είναι άσχετοι; Και τι θέλει να μας πει, ότι όλοι οι Βρετανοί δικαστές είναι παιχταράδες; Από την άλλη πλευρά, το άρθρο τολμάει να θίξει ένα σημαντικό ζήτημα, αυτό της ποιότητας των δικαστών του ΕΔΔΑ, που θεωρείται έως τώρα ταμπού. Καλό θα ήταν να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση τόσο για τον αριθμό των δικαστών στο ΕΔΔΑ όσο και για τα κριτήρια επιλογής τους.
Το καλύτερο πάντως στο άρθρο είναι όταν ο συντάκτης, ειδικός σε θέματα δικαίου και τρομοκρατίας, προτρέπει τη Μεγάλη Βρετανία να αποχωρήσει από τη Σύμβαση. Θεωρεί ότι, αφού οι Άγγλοι έχουν πλέον ενσωματώσει τη Σύμβαση στο εθνικό τους δίκαιο με τη Human Rights Act, δεν έχουν ανάγκη από το ΕΔΔΑ. Μονοφαγούληδες εεεε; Τα ίδια λέγανε πάντως και για την ΟΝΕ και τώρα τρέχουνε!