Τελευταίες ελληνικές υποθέσεις

Ξέρω, ξέρω, χάθηκα αλλά είχε πέσει πολλή δουλειά. Και το κακό είναι ότι οι εξελίξεις τρέχουν. Λοιπόν, ας αρχίσουμε με τις νέες και ενδιαφέρουσες ελληνικές αποφάσεις από το Στρασβούργο και σιγά-σιγά θα επεκταθούμε και στις υπόλοιπες:

Άρνηση συμμετοχής στις εξετάσεις του Δικηγορικού Συλλόγου σε ρωσίδα υπήκοο, στην οποία όμως προηγουμένως είχε επιτραπεί η πραγματοποίηση άσκησης
ΕΔΔΑ, Bigaeva c. Grèce (απόφαση 28.5.2009, προσφυγή n° 26713/05)

Η προσφεύγουσα ήρθε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ‘90, έμαθε ελληνικά, πέρασε στη Νομική, πήρε πτυχίο, γράφτηκε και σε μεταπτυχιακά. Όταν υπέβαλε τα χαρτιά της στον ΔΣΑ για να κάνει άσκηση, δεν της δημιούργησαν πρόβλημα αλλά όταν εμφανίστηκε για να δώσει εξετάσεις και να την καμαρώσουν οι γονείς της δικηγόρο, της είπαν «όοοοοοοοοοχι», διότι είσαι ρωσίδα και οι εκτός Ε.Ε. δεν μπορούν να γίνουν δικηγόροι. Η απόφαση του ΕΔΔΑ είναι αξιοσημείωτη, διότι κάνει ενδιαφέρουσες σκέψεις ως προς την εφαρμογή του άρθρου 8 της Σύμβασης και τον τρόπο με τον οποίο διαπλέκονται η έννοια του ιδιωτικού με τον επαγγελματικό βίο. Επίσης, το ΕΔΔΑ καταλήγει σε παραβίαση του άρθρου 8, δεχόμενο ότι στην ουσία ο ΔΣΑ επέδειξε ασυνέπεια δεχόμενος από τη μία την προσφεύγουσα ως ασκούμενη, αποκλείοντάς την από την άλλη από τις εξετάσεις. Οι συλλογισμοί που αφορούν το άρθρο 8 σε συνδυασμό με το άρθρο 14 της ΕΣΔΑ (απαγόρευση της διακριτικής μεταχείρισης) δεν πολυπείθουν. Θα ήταν προτιμότερο το ΕΔΔΑ να πει και κάτι σχετικά με την ανυπαρξία διάκρισης στην ελληνική έννομη τάξη μεταξύ των διαμενόντων για μεγάλη και μικρή χρονική διάρκεια στην ελληνική επικράτεια ως κριτηρίου για την πιθανή δυνατότητα πρόσβασής τους σε ορισμένα επαγγέλματα. Να υπενθυμίσουμε ότι το κοινοτικό δίκαιο προβαίνει σε αυτήν τη διάκριση ως προς την κατοχύρωση εργασιακών δικαιωμάτων. Αναμφσβήτητα στην περίπτωσή μας, η προσφεύγουσα δεν είχε έρθει στην Ελλάδα για διακοπές αλλά, αντίθετα, η μακρόχρονη παραμονή της συνδεόταν με βασικές επιλογές που είχε κάνει στη ζωή της για την εγκατάσταση σε μια νέα πατρίδα.

Ισότητα των όπλων, προνομιακή μεταχείριση του ελληνικού δημοσίου ως προς την παραγραφή των απιτήσεών του κατά ιδιωτικής εταιρείας
ΕΔΔΑ, Varnima Corporation International S.A. (απόφαση 28.5.2009, προσφυγή n° 48906/06)

Μετά τη Meidanis c. Grèce, άλλη μια απόφαση έρχεται να καταδικάσει δικονομικά προνόμια του δημοσίου στο πλαίσιο διαφορών ιδιωτικής φύσης. Στην υπόθεση αυτή, τα ελληνικά δικαστήρια συνεκδίκασαν τις αντίθετες αγωγές μεταξύ της προσφεύγουσας ναυτιλιακής εταιρείας και του δημοσίου και εφάρμοσαν ενιαύσια παραγραφή ως προς τις απαιτήσεις της προσφεύγουσας κατά του δημοσίου. Σε ό,τι όμως αφορούσε την απαίτηση του πρώτου κατά της δεύτερης, εφάρμοσαν εικοσαετή παραγραφή και δέχθηκαν την αγωγή του. Το ενδιαφέρον στοιχείο της υπόθεσης είναι ότι το ΕΔΔΑ εξετάζει το ζήτημα στο πλαίσιο του άρθρου 6 και της αρχής της ισότητας των όπλων. Υπογραμμίζεται ότι τα δύο μέρη είχαν το ίδιο status στο πλαίσιο ιδιωτικής διαφοράς και ότι το δημόσιο δεν μπορούσε να επικαλείται με αόριστο τρόπο το δημόσιο συμφέρον, για να επιτύχει ιδιαίτερη μεταχείριση στο πλαίσιο της δίκης, αφού ενεργούσε ως fiscus και όχι ως imperium. Το μήνυμα που στέλνεται είναι σαφές: όταν το δημόσιο ενεργεί ως ιδιώτης καλό θα είναι να ξεχνάει τα δικονομικά προνόμια που ήξερε ως τώρα.

Συνθήκες κράτησης πολιτικού πρόσφυγα στον συνοριακό σταθμό του Σουφλίου
ΕΔΔΑ, S.D. c. Grèce (απόφαση 11.6.2009, προσφυγή n° 53541/07)

Η απόφαση είναι σημαντική για την Ελλάδα, διότι το ΕΔΔΑ για πρώτη φορά εξετάζει τις αιτιάσεις σχετικά με τα άρθρα 3 και 5 της ΕΣΔΑ, αλλοδαπού ο οποίος είχε ζητήσει πολιτικό άσυλο. Ο προσφεύγων ήταν Τούρκος υπήκοος, ο οποίος συνελήφθη για παράνομη είσοδο στη ώρα και κρατήθηκε στο Σουφλί. Παρά το γεγονός ότι υπέβαλε αίτηση πολιτικού ασύλου (όταν δηλαδή εδέησαν οι ελληνικές αρχές να την καταχωρίσουν) η κράτησή του στον όμορφο χώρο του συνοριακού σταθμού συνεχίστηκε. Ααα, παρεμπιπτόντως, στο μεταξύ ο προσφεύγων είχε αθωωθεί και από το ποινικό δικαστήριο για παράνομη είσοδο στη χώρα, αφού είχε γίνει δεκτό ότι για ποια παράνομη είσοδο στη χώρα συζητάμε από τη στιγμή που ο άνθρωπος είχε φύγει τρέχοντας από την Τουρκία να γλυτώσει το παλούκωμα. Οι καλές ελληνικές αρχές όμως, επειδή τον αγάπησαν πολύ, παρέτειναν την κράτησή του με σκοπό την απέλασή του. Κάτι για Σύμβαση της Γενεύης που απαγορεύει την απέλαση ή έκδοση ατόμων, ενώ εκκρεμεί η αίτηση ασύλου τους μάλλον δεν είχαν ακούσει. Το ΕΔΔΑ βασίζεται σε διάφορες εκθέσεις τόσο διεθνών οργάνων όσο και του Συνηγόρου του Πολίτη, για να καταλήξει σε παραβίαση του άρθρου 3. Ιδιαίτερη σημασία έχουν όσα υπογραμμίζονται στο πλαίσιο του άρθρου 5 §§ 1 και 3, όπου το ΕΔΔΑ ούτε λίγο ούτε πολύ λέει ότι τα ένδικα μέσα που προβλέπονται στο άρθρο 76 του νόμου 3386/2005 δεν είναι αποτελεσματικά προκειμένου ο αλλοδαπός να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της κράτησής του στο πλαίσιο διοικητικής απέλασης. Κάτι μου λέει ότι αναμένεται συνέχεια...