16.4.08

Baze v. Rees, 16.4.2008. H θανατηφόρος ένεση στο US Supreme Court



Με σημερινή του απόφαση, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, με 7 ψήφους υπέρ και 2 κατά, άνοιξε τον δρόμο για να την επαναφορά των εκτελέσεων με θανατηφόρα ένεση αφού αποφάνθηκε ότι η συγκεκριμένη μέθοδος, αν υλοποιηθεί σωστά, δεν είναι "απάνθρωπος" τρόπος για τον τερματισμό της ζωής toυ καταδικασθέντος σε θάνατο.

"Το Σύνταγμα δεν απαιτεί την ολοκληρωτική απουσία πιθανότητας πρόκλησης πόνου κατά τη διεξαγωγή της εκτέλεσης", έγραψε για την πλειοψηφία ο Πρόεδρος του δικαστηρίου John Roberts. Οι αντίπαλοι της θανατικής ποινής είχαν υποστηρίξει ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι η μέθοδος της θανατηφόρου ένεσης μπορεί να αποκρύψει τον πόνο που νιώθει ο καταδικασθείς κατά τη διεξαγωγή της εκτέλεσης και ότι για τον λόγο αυτόν θα έπρεπε να απαγορευθεί. Στις ΗΠΑ, τριάντα έξι πολιτείες καθώς και το ομοσπονδιακό κράτος εφαρμόζουν τη θανατηφόρο ένεση ως μέσο εκτέλεσης. Η μεθοδος αυτή εμπεδώθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες, διότι θεωρήθηκε λιγότερο οδυνηρός τρόπος εκτέλεσης από προηγούμενους.

Η πλειοψηφία του δικαστηρίου τόνισε ότι «η συνταγματικότητα της συγκεκριμένης μεθόδου εκτέλεσης δεν αποκλείει τη λήψη στο μέλλον περαιτέρω μέτρων, υπό το φως νέων επιστημονικών εξελίξεων, προκειμένου να εξασφαλισθούν πιο ανθρώπινοι τρόποι εκτέλεσης». Οι επικριτές της θανατηφόρου ένεσης είχαν ωστόσο προκομίσει στο δικαστήριο βρετανική μελέτη, στην οποία αναφέρεται ότι το συχνότατα χρησιμοποιούμενο, κατά τη διαδικασία της εκτέλεσης, κοκτέηλ τριών φαρμάκων μπορεί μεν να παραλύσει αρχικά τον μελλοθάνατο, όμως κατά το τελευταίο στάδιο, όπου χορηγείται το φάρμακο για τη διακοπή λειτουργίας της καρδιάς, να του προκαλέσει ανυπόφορο πόνο. Η πλειοψηφία πάντως του δικαστηρίου τόνισε ότι δεν θα ήταν δυνατόν να κηρυχθεί η θανατηφόρος ένεση «απάνθρωπη ποινή» (cruel and unusual punishment) αποκλειστικά και μόνο λόγω της ύπαρξης του θεωρητικού κινδύνου να γίνει κάποιο λάθος στη δοσολογία των φαρμάκων και έτσι να προκληθεί ανυπόφορος πόνος.

Η συγκεκριμένη απόφαση σημαίνει στην πράξη το τέλος του μορατόριουμ που είχε επιβληθεί εδώ και περίπου ένα χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες ως προς τη διεξαγωγή εκτελέσεων. Μάλιστα, το ίδιο το δικαστήριο το υπονοεί στην απόφασή του, τονίζοντας ότι "η πολιτεία που εφαρμόζει αντίστοιχο πρωτόκολλο χορήγησης θανατηφόρου ένεσης με αυτό που ήταν το αντικείμενο της κρινόμενης υπόθεσης, δεν διατρέχει τον κίνδυνο να θεωρηθεί υπεύθυνη για την επιβολή απάνθρωπης ποινής".

Οι δικαστές Ruth Bader Ginsburg και David H. Souter τόνισαν στη μειοψηφούσα γνώμη τους ότι η συγκεκριμένη μέθοδος δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αποδεκτός τρόπος εκτέλεσης, αφού "οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι που χορηγούν τις προκαθορισμένες δόσεις φαρμάκων δεν μπορούν να είναι βέβαιοι ότι κατά τη στιγμή χορήγησης της μοιραίας δόσης, ο μελλοθάνατος είναι ήδη αναίσθητος».

Δεν είναι ενδεικτική σχετικά με την ηθική βάση του δικαίου στην Αμερική η συζήτηση που διεξάγεται εκεί εν έτει 2008 σχετικά με το εάν η εκτέλεση, η οποιαδήποτε εκτέλεση, είναι "ανθρώπινη"; Να θεωρήσουμε ότι για το Αμώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, η συζήτηση επί της αρχής σχετικά με τη θανατική ποινή είναι κάτι το αδιανόητο...

3 comments:

Anonymous said...

Κι εγω στο ιδιο συμπερασμα καταληγω. Αν ειναι δυνατον, να συζηταμε κατα ποσο μια εκτελεση ειναι ανθρωπινη!Δηλαδη αν χρησιμοποιουσαμε ορολογια ΕΔΑΔ, θα μπορουσαμε να πουμε οτι η θανατηφορος ενεση δεν αγγιζει το seuil de gravité! Ειναι συγκινητικο παντως που στην Αμερικη ανησυχουν για το πως νιωθουν οι θανατοποινητες τα τελευταια δευτερολεπτα πριν πεθανουν. Εξαλλου αυτα ειναι και τα πιο σημαντικα. Οι μηνες η τα χρονια πριν την εκτελεση δεν εχουν και τοση σημασια...

Anonymous said...

Οι μεταφυσικές σας ανησυχίες διαπιστώνω ότι συνεχίζονται. Θέλω να ελπίζω ότι η επιλογή των "μαύρων" θεμάτων γίνεται με μόνο κριτήριο το νομικό τους ή όποιο άλλο ενδιαφέρον, διαφορέτικά ίσως θα πρέπει να ανησυχήσουμε για την ψυχική διάθεση του συντάκτη τους.
Βέβαια προσωπικά οφείλω να παραδεχτώ ότι ένιωσα ένα ψυχοπλάκωμα με την σχολιαζόμενη απόφαση.Ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη για την άγνοιά μου περί αμερικανικού νομικού συστήματος και της εκεί δημόσιας συζήτησης αναφορικά με την θανατική ποινή, αλλά το θέμα που τους απασχολεί, αν κατάλαβα καλά, είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτή πρέπει να εκτελείται;
Και μόνο το ερώτημα αν είναι απάνθρωπη ή μη η επιβολή και η εκτέλση ποινής, η οποία έχει ως σκοπούμενο αποτέλεσμα το θάνατο, ηχεί κάπως παράδοξο. Δηλαδή το θέμα για το επιτρεπτό ή μη της επιβολής της θανατικής ποινής το έχουν λήξει; Πολύ προχωρημένο βρίσκω σε επίπεδο νομικής επιχειρηματολογίας το δικαίωμα σε "ανθρώπινη" θανάτωση.
Παραπέμπει η όλη επιχειρηματολογία στη συζήτηση για τις συνθήκες ανώδυνης θανάτωσης των ζώων, οι οποίες θα πρέπει να εξασφαλίζονται στα σφαγεία του πολιτισμένου κόσμου. Για να μην παρεξηγηθώ δηλώνω ότι δεν επιθυμώ οποιοδήποτε ζωντανό καταλήξει στο πιάτο μου να έχει βιώσει πριν έναν φρικτό θάνατο. Αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση αποδέχομαι τον θάνατό του -κατά προτίμηση σε ιδανικές συνθήκες!- για χάρη της τροφικής αλυσίδας.
Τις εκπτώσεις, όμως, από την απόλυτη προστασία της ανθρώπινης ζωής δυσκολεύομαι να κατανοήσω για ποιόν ακριβώς λόγο θα πρέπει να τις δεχθούμε, έστω κι αν μας εγγυηθούν επιστημονικώς ότι ο μελλοθάνατος "ούτε που θα το καταλάβει" ...

Anonymous said...

Ναι, όντως, για το Ανώτατο Δικαστήριο, η θανατηφόρος ένεση δεν αγγίζει το seuil de gravite. Πόσο διαφορετικά όμως το ΕΔΑΔ ερμήνευσε αυτήν την έννοια,ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια, για να συμπεριλάβει όχι μόνο ζητήματα κακοποίησης αλλά και θέματα προστασίας της υγείας όσων είναι κρατούμενοι. Δεν ξέρω, παλαιότερα οι αποφάσεις του Supreme Court ήταν σημείο αναφοράς εξελικτικής ερμηνείας των ατομικών δικαιωμάτων. Τώρα, η συντηρητική φάλαγγα αυτού του δικαστηρίου, όπως θα έλεγε και ο Dworkin, αντιμετωπίζει το Σύνταγμα περισσότερο ως εμπόδιο παρά ως βάση πραγματικής κατοχύρωσης ορισμένων δικαιωμάτων. Αναμένουμε τα χειρότερα...