Νέες, ωραίες και ενδιαφέρουσες

ΕΔΔΑ, Serife Yigit v. Turkey, 20.1.2009
Άρθρο 8, μη καταβολή στην προσφεύγουσα των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων του αποθανόντος συζύγου της

Η προσφεύγουσα ήλθε εις γάμου κοινωνία με τον ευειδή Ο.Κ. τον οποίο όμως ευλόγησε (τον γάμο όχι τον ομορφονιό) μόνο ο ιμάμης της περιοχής. Έκανε αυτό που λένε οι Τούρκοι iman nikah (δεν είναι είδος κεμπάμ, είναι μορφή θρησκευτικού γάμου). Όταν πέθανε ο άντρας της, η ίδια ζήτησε την αναγνώριση του γάμου της από τα πολιτικά δικαστήρια καθώς και τη μεταφορά των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και της κοινωνικής ασφάλισης στην ίδια και στα έξι παιδιά της, αίτηση η οποία απορρίφθηκε. Το ΕΔΔΑ θελωρησε ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8, διότι ο γάμος της προσφεύγουσας είχε περιβληθεί αποκλειστικά τον θρησκευτικό τύπο και μόνο εκ των υστέρων η ίδια ζήτησε την αναγνώρισή του από το τουρκικό κράτος. Από τη στιγμή δηλαδή που δεν είχαν δημιουργηιεί σύμφωνα με τον τουρκικό νόμο υποχρεώσεις και δικαιώματα που θα απέρρεαν από τις μορφές συζυγικής ένωσης που προέβλεπε η τουρκική νομοθεσία, η προσφεύγουσα αδίκως παραπονείτο για τη μη μεταφορά των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Όπως σωστά σημειώνει η μειοψηφία, η απόφαση αυτή αγνοεί το γεγονός ότι σύμφωνα με τη νομολογία του ΕΔΔΑ, ως «οικογένεια» δεν θεωρείται μόνο αυτή που περιβάλλεται τις έννομες μορφές που προβέπει το εκάστοτε εθνικό δίκαιο αλλά και αυτή που δημιουργείται in concreto σύμφωνα με τους πραγματικούς οικογενειακούς δεσμούς που αναπτύσσονται μεταξύ των προσώπων που συνδέονται με τέτοια σχέση. Η αναφορά δε στο περιθώριο εκτίμησης που παραχωρεί η Σύμβαση στο κράτη-μέλη σε αυτόν τον τομέα (παρ. 29 της απόφασης) είναι για τον λόγο αυτό, άστοχη.


EΔΔΑ, Slawomir Musial v. Poland, 20.1.2009
Άρθρο 3, συνθήκες κράτησης ψυχοπαθούς

Άλλη μια απόφαση που έρχεται να προστεθεί στη συνεχώς αυξανόμενη νομολογία σχετικά με την προστασία της υγείας των φυλακισμένων. Διαπιστώνεται παραβίαση του άρθρου 3 λόγω της παράλειψης των σωφρονιστικών αρχών να παράσχουν στον προσφεύγοντα την κατάλληλη ψυχιατρική παρακολούθηση. Αντ΄αυτού, ο ίδιος είχε την ίδια σχεδόν μεταχείριση με τους υπόλοιπους κρατούμενους, οι οποίοι δεν παρουσίαζαν ανάλογα προβλήματα υγείας. Το ΕΔΔΑ εφαρμόζει την ήδη υπάρχουσα νομολογία σύμφωνα με την οποία, η παραβίαση του άρθρου 3 δεν διαπιστώνεται λόγω της επιδείνωσης της υγείας του προσφεύγοντος αλλά προεξοφλώντας ότι η υποβολή του στις διαπιστωθείσες συνθήκες κράτησης τον εξέθεσε σε επιπλέον κινδύνους για την υγεία του και του προκάλεσε άγχος και αγωνία σχετικά με την κατάστασή του.

ΕΔΔΑ, Tatar v. Romania, 27.1.2009
Άρθρο 8, περιβαλλοντική καταστροφή, κίνδυνοι για την υγεία των προσφευγόντων

Οι προσφεύγοντες (πατέρας και υιός) είχαν εγκατασταθεί σε περιοχή που γειτνίαζε με ορυχείο χρυσού. Το 2000, λόγω ατυχήματος, διέρρευσε στην περιοχή μέγαλη ποσότητα εποκίνδυνης χημικής ουσίας που χρησιμοποιείτο για τη εξόρυξη του πολύτιμου μετάλλου. Είναι ενδιαφέρον ότι, παρά το γεγονός ότι οι προσφεύγοντες επικαλέσθηκαν ενώπιον του ΕΔΔΑ το δικαίωμα προστασίας τη ζωής (άρθρο 2), το δικαστήριο προτίμησε να εξετάσει την υπόθεση μέσω του άρθρου 8. Και αυτό, διότι θεώρησε ότι οι προσφεύγοντες δεν κατόρθωσαν να αποδείξουν τον αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ της περιβαλλοντικής καταστροφής και της επιδείνωσης της υγείας των Tatar. Η παραβίαση του άρθρου 8 θεμελιώνεται στις θετικές υποχρεώσεις που βάρυναν τις ρουμανικές αρχές να εκτιμήσουν τους κινδύνους για την υγεία των περιοίκων που εγκυμονούσε η χρήση του επικίνδυνου τοξικού καθώς και στην ελλιπή ενημέρωση των ενδιαφερομένων σχετικά με αυτό το ζήτημα (παρατηρείται έτσι ότι ποτέ δεν δόθηκε στους ίδιους πρόσβαση στις μελέτες που είχαν συνταχθεί σχετικά με την επικινδυνότητα αυτού του τρόπου εξόρυξης). Μάλιστα, το ΕΔΔΑ αναφέρεται δύο φορές σε αυτήν απόφαση στην αρχή της πρόληψης, η οποία κατοχυρώνεται από διεθνή κείμενα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Είναι επίσης ενδιαφέρουσα η μειοψηφούσα γνώμη των δικαστών Zupancic και Gyulumyan. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι το ΕΔΔΑ δεν θα έπρεπε να εφαρμόσει τις κλασικές θεωρίες περί της ύπαρξης αιτιώδους συνδέσμου σε αυτήν την περίπτωση αλλά τις περισσότερο μοντέρνες που αρκούνται στην πιθανολόγηση της σύνδεσης των διαπιστωθέντων προβλημάτων υγείας με τη συντέλεση της περιβαλλοντικής καταστροφής. Αυτό κατά τη γνώμη τους είναι απαραίτητο, διότι στις περιπτώσεις περιβαλλοντικής καταστροφής είναι δυσχερέστατη η απόδειξη από τους ενδιαφερομένους της άμεσης σύνδεσης της επιδείνωσης της υγείας τους με το εν λόγω συμβάν.

Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης - Ηνωμένες Πολιτείες: σημειώσατε Χ

Τη Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης καταδίκασε τις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή αγνόησαν τη διαταγή προσωρινών μέτρων που είχε διατάξει το Δικαστήριο στα πλαίσια της υπόθεσης Avena and Other Mexican Nationals (Mexico v. United States of America) και εκτέλεσαν τον Μεξικανό Medellin.

Πλαίσιο της υπόθεσης:

Μετά από σχετική προσφυγή του Μεξικού, το ΔΔΧ έκρινε, στις 31 Μαρτίου 2004, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν παραβιάσει τη Σύμβαση της Βιέννης περί διπλωματικών σχέσεων, επειδή οι αρχές της πολιτείας του Τέξας δεν ενημέρωσαν 51 μεξικανούς υπηκόους για το δικαίωμα τους να ζητήσουν προξενική συνδρομή από το Μεξικό τη στιγμή της σύλληψής τους. Όλοι οι Μεξικανοί είχαν καταδικασθεί και τους είχε επιβληθεί η θανατική ποινή. Στην παράγραφο 153 (9) της απόφασης, το ΔΧΧ έκρινε ότι ο κατάλληλος τρόπος αποκατάστασης της διαπιστωθείσας παραβίασης "έγκειται στην υποχρέωση των Ηνωμένων Πολιτειών να προβλέψουν, με όποιο τρόπο αυτές επιλέξουν, αναθεώρηση και επανεξέταση των καταδικών και των επιβληθεισών ποινών (...)".

Τον Ιούνιο 2008, το Μεξικό κατέθεσε αίτηση ερμηνείας της παραπάνω παραγράφου, ενώ παράλληλα ζήτησε από το Δικαστήριο να επιβάλει προσωρινά μέτρα στις Ηνωμένες Πολιτείες έτσι ώστε να αναβληθεί η επικείμενη εκτέλεση πέντε από τους εν λόγω Μεξικανούς. Παρόλο που στις 16 Ιουλίου 2008, το ΔΧΧ διέταξε τις Ηνωμένες Πολιτείες να αναβάλουν τις εκτελέσεις έως ότου εκδοθεί η απόφασή επί της ουσίας (http://www.icj-cij.org/docket/files/139/14639.pdf), ο Medellin, ένας από τους πέντε Μεξικανούς, εκτελέστηκε στο Τέξας τον Αύγουστο 2008.

Νωρίτερα, τον Μάρτιο 2008, είχε προηγηθεί απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών επί προσφυγής του Medellin, η οποία απαξίωνε πλήρως την απόφαση του ΔΔΧ δίνοντας της ένα καθαρά διακηρυκτικό χαρακτήρα. Συγκεκριμένα, επικαλούμενος την απόφαση του ΔΧΧ, ο Medellin ζητούσε την ακύρωση της καταδίκης και την επανάληψη της δίκης του. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτησή του κρίνοντας ότι η απόφαση του ΔΧΧ δεν αποτελούσε άμεσα εκτελεστό ομοσπονδιακό και επομένως δεν υπερίσχυε της νομοθεσίας των ομόσπονδων κρατών (http://www.supremecourtus.gov/opinions/07pdf/06-984.pdf ).

Η απόφαση

Ως προς το κύριο ερώτημα που αφορούσε την υποχρέωση συμμόρφωσης προς την επίδικη απόφαση, το ΔΧΧ υπενθύμισε σε ένα πρώτο στάδιο ότι η υποχρέωση συμμόρφωσης στην εν λόγω απόφαση είναι μια υποχρέωση αποτελέσματος. Στη συνέχεια, το ΔΧΧ απέφυγε να σχολιάσει ευθέως τις κρίσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών και να απαντήσει στην ερώτηση που είχε θέσει το Μεξικό σχετικά με την άμεση ισχύ των αποφάσεων του ΔΧΧ στο εσωτερικό δίκαιο. Και παρόλο που το Δικαστήριο απέρριψε τελικά την αίτηση του Μεξικού, δεν παρέλειψε ωστόσο να απαντήσει έμμεσα στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών. Συγκεκριμένα, σε ένα obiter dictum τόνισε ότι οι όποιες εκτιμήσεις που γίνονται σχετικά με το εσωτερικό δίκαιο δεν απαλλάσσουν το κράτος από την υποχρέωση συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του.

Τέλος, διαπίστωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραβίασαν την υποχρέωση που τους επιβλήθηκε με τη διαταγή ασφαλιστικών μέτρων της 16 Ιουλίου 2008.

Η απόφαση του ΔΧΧ έχει ενδιαφέρον τόσο ως προς το ζήτημα της επιβολής προσωρινών μέτρων από διεθνή δικαστήρια όσο και ως προς το θέμα της νομικής ισχύος και της εκτέλεσης των αποφάσεων που εκδίδουν τα δικαστήρια αυτά. Οι σκέψεις που διατύπωσε το ΔΧΧ αντανακλούν εδραιωμένες πλέον πεποιθήσεις στο Διεθνές Δίκαιο, οι οποίες όμως αδυνατούν να γίνουν δεκτές από την εσωτερική έννομη τάξη πολλών κρατών, και δη των Ηνωμένων Πολιτειών. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι οι τελευταίες δυσκολεύονται ιδιαίτερα να συμμορφωθούν με τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς τι ισχύ έχει στην πράξη η απόφαση αυτή, τι θα απαντήσουν τα αμερικανικά δικαστήρια και ποια τύχη επιφυλάσσουν στους υπόλοιπους Μεξικανούς της υπόθεσης Avena. Η συνέχεια αναμένεται με αγωνία....

Νέες, ωραίες και ενδιαφέρουσες

ΕΔΔΑ, Güveç v. Turkey, 20.1.2009
Άρθρο 3- φυλάκιση ανηλίκου σε φυλακές για ενηλίκους

Ο προσφεύγων, κουρδικής καταγωγής, συνελήφθη σε ηλικία δεκαπέντε ετών με την κατηγορία ότι ήταν μέλος του PKK. Τοποθετήθηκε σε φυλακές για ενηλίκους, όπου και παρέμεινε για διάστημα πέντε ετών (είχε καταδικασθεί σε οκτώ χρόνια φυλάκιση). Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, υποβλήθηκε σε βασανιστήρια (φάλαγγα, ηλεκτροσόκ)και επιχείρησε αρκετές φορές να αυτοκτονήσει.
Είναι η πρώτη απόφαση όπου το ΕΔΔΑ καταλήγει σε παραβίαση του άρθρου 3, διαπιστώνοντας ότι η φυλάκιση ανήλικου σε σωφρονιστικό κατάστημα για ενήλικους αποτελεί εξευτελιστική μεταχείριση.

ΕΔΔΑ, Sud Fondi Srl and others v. Italy, 20.1.2009
Άρθρο 7- έννοια της «ποινής» και του «νόμου»

Η υπόθεση αφορά την κατάσχεση ακινήτων που ανήκαν στις προσφεύγουσες εταιρείες για οικοδόμησή τους, ενώ η περιοχή όπου τα οικόπεδα βρίσκονταν είχε κηρυχθεί ως «ιδιαιτέρου κάλλους». Η κατάσχεση διατάχθηκε από τα ποινικά δικαστήρια παρά το γεγονός ότι οι ίδιες οι εταιρείες δεν είχαν καταδικασθεί ποινικώς.
Η απόφαση εμβαθύνει στην έννοια της «ποινής» κατά το άρθρο 7 της Σύμβασης και δέχεται ότι για να θεωρηθεί αυτή ως νόμιμη θα πρέπει να «υφίσταται δεσμός διανοητικής φύσης, που θα επιτρέπει να εντοπισθεί το στοιχείο της ευθύνης στην αξιόποινη συμπεριφορά του δράστη».

ΕΔΔΑ, Csánics v. Hungary, 20.1.2009
Άρθρο 10- Καταδίκη συνδικαλιστή για τις διατυπωθείσες απόψεις του σχετικά με διευθυντή επιχείρησης

Ο προσφεύγων ήταν σημαίνων συνδικαλιστής και εν μέσω απεργιών και κοινωνικής αναταραχής διατύπωσε την άποψη ότι τα εργατικά δικαιώματα των υπαλλήλων μιας εταιρείας είχαν καταπατηθεί λόγω της απάνθρωπης συμπεριφοράς της διοίκησης της συγκεκριμένης εταιρείας. Για τις απόψεις αυτές καταδικάσθηκε από τα ουγγρικά δικαστήρια για δυσφήμηση του γενικού διευθυντή της εταιρείας.
Η απόφαση είναι ενδιαφέρουσα όχι αποκλειστικά και μόνο διότι το ΕΔΔΑ βρίσκει παραβίαση του άρθρο 10 αλλά βασικά διότι εφαρμόζει την υφιστάμενη νομολογία του σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης στο πλαίσιο των εργατικών διαφορών. Θεωρεί δε ότι τέτοιου είδους αντιδικίες, όταν έχουν λάβει ιδιαίτερη έκταση, αφορούν άμεσα το δημόσιο ενδιαφέρον.

O Babis, η ανακοίνωση και το ΣτΕ

Σωστά τοποθετημένη, σε γενικές γραμμές, η ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η Ένωση δικαστικών λειτουργών Συμβουλίου της Επικρατείας. Υπογραμμίζει τα αυτονόητα, ότι δηλαδή ο δικαστικός έλεγχος των πράξεων της διοίκησης δεν μπορεί να εξαιρέσει τις περιπτώσεις λαοπρόβλητων διοικητικών πράξεων, όπως την απόφαση για κατασκευή εμπορικού κέντρου δίπλα σε ποδοσφαιρικό γήπεδο.

Θα μπορούσαν, ωστόσο, να λείπουν η δεύτερη παράγραφος στην οποία επισημαίνεται ότι η απόφαση της Επιτροπής Αναστολών δεν έκρινε επί της ουσίας της υποθέσεως αλλά διέταξε την αναστολή, για να μη δημιουργηθούν μη αναστρέψιμες καταστάσεις, όπως και η αποστροφή ότι «το ΣτΕ έχει απόλυτη επίγνωση της σοβαρότητας της υπόθεσης». Όχι ότι είναι καθ΄εαυτές λανθασμένες αυτές οι φράσεις αλλά νομίζω ότι η χρήση τους στο συγκεκριμένο κείμενο ήταν άστοχη. Ο καλοπροαίρετος αναγνώστης θα καταλάβαινε ότι η Ένωση περιγράφει απλώς το περιεχόμενο της απόφασης της Επιτροπής Αναστολών, για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις ως προς τις επιπτώσεις της και δηλώνει ότι διατηρεί την επαφή της με την πραγματικότητα. Ο κακοπροαίρετος αναγνώστης θα μπορούσε πάντως να θεωρήσει ότι η Ένωση αισθάνεται την ανάγκη να εξηγήσει τι ήταν αυτό που διέταξε η Επιτροπή Αναστολών, υπογραμμίζοντας ότι δεν προδικάζει τίποτα για το μέλλον. Δεν ήταν δε απαραίτητο να τονισθεί η επίγνωση της σοβαρότητας υπόθεσης, επειδή απλώς ασκείται ασφυκτική πίεση από πολιτικούς, αθλητικούς και δημοσιογραφικούς παραγοντοκάφρους. Το ΣτΕ έχει εξετάσει και θα εξετάσει υποθέσεις πολύ πιο σοβαρές από την προκείμενη. Δεν φαντάζομαι ότι είχε ή θα εκδώσει η Ένωση δικαστικών λειτουργών ανακοινώσεις τονίζοντας κάθε φορά την επίγνωση της κατάστασης…

Ασκείται πάρα πολύ πίεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας με την υπόθεση του Εμπορικού Κέντρου του Babis Vovos. Ίσως αυτό αντανακλάται αμυδρά και στη συγκεκριμένη ανακοίνωση. Νομίζω ότι τελικά η έκβαση της υπόθεσης θα έχει λιγότερη σημασία από τη γενικότερη στάση που θα ακολουθήσει το ίδιο το δικαστήριο απέναντι στο οργανωμένο κύμα αμφισβήτησης του ρόλου του και του ρόλου της δικαστικής εξουσίας στη σύγχρονη δημοκρατία. Όλοι αυτοί που πιστεύουν ότι ο Babis Vovos δεν εξαιρείται από τον έλεγχο της συνταγματικότητας, θα έπρεπε να αντιδράσουν.

Νέες, ωραίες και ενδιαφέρουσες

ΕΔΔΑ, Branko Tomasic and others v. Croatia, 15.1.2009
Άρθρο 2, ευθύνη του εγκαλούμενου κράτους για ανθρωποκτονία από ιδιώτη
Ο Μ.Μ., δράστης της ανθρωποκτονίας, είχε προηγουμένως καταδικασθεί από τα κροατικά δικαστήρια σε φυλάκιση πέντε μηνών, λόγω των επανειλημμένων απειλών που είχε εκτοξεύσει κατά της συζύγου του και του παιδιού τους ότι θα τους σκότωνε με βόμβα. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του βρισκόταν υπό ψυχιατρική παρακολούθηση, όπως είχε διατάξει το αρμόδιο δικαστήριο. Ένα μήνα μετά την πρόωρη αποφυλάκισή του, σκότωσε τη γυναίκα του και το παιδί του (τους πυροβόλησε, δεν έβαλε βόμβα) πριν ο ίδιος θέσει τέλος στη ζωή του.
Η απόφαση εφαρμόζει και επεκτείνει στο πλαίσιο του άρθρου 2 το νομολογιακό κεκτημένο των αποφάσεων Osman v. Uk και Mastromatteo v. Italy, οι οποίες ήταν οι πρώτες που αντιμετώπισαν το ζήτημα της εφαρμογής του άρθρου 2 σε περιπτώσεις που ο θάνατος προέρχεται από ενέργεια ιδιώτη και όχι κρατικού οργάνου. Επίσης, αντιμετωπίζει για πρώτη φορά, στο πλαίσιο του άρθρου 2, την περίπτωση αποφυλάκισης ατόμου που αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα και την ευθύνη του κράτους από την πραγματοποίηση απειλών κατά της ζωής τρίτων, οι οποίες ήταν επανειλημμένες και βάσιμες. Στην προκειμένη περίπτωση το ΕΔΔΑ καταλήγει σε παραβίαση του άρθρου 2 αφού έχει τονίσει ότι ούτε η ψυχολογική υποστήριξη και παρακολούθηση του δράστη κατά τη φυλάκισή του ήταν αποτελεσματική ούτε αξιολογήθηκε ενδελεχώς η κατάστασή του πριν ο ίδιος αποφυλακισθεί.

ΕΔΔΑ, Nikolaishvili v. Georgia, 13.1.2009
Άρθρο 5§1, έννοια της «ασφάλειας» κατά το άρθρο 5§1
Προκειμένου να συλλάβουν τον αδερφό του προσφεύγοντος, οι γεωργιανές αρχές κάλεσαν τον τελευταίο να καταθέσει ως μάρτυρας στην ποινική διαδικασία που είχε κινηθεί εναντίον του πρώτου. Τον συνέλαβαν και τον έθεσαν σε προσωρινή κράτηση έτσι ώστε να υποχρεώσουν τον αδερφό του να παραδοθεί στις αρχές.

Η απόφαση έχει ενδιαφέρον, διότι το ΕΔΔΑ έχει την ευκαιρία να εμβαθύνει σχετικά με την έννοια της «ασφάλειας», όπως προβλέπεται από το άρθρο 5. Αν και γίνεται από τη μία πλευρά δεκτό ότι οι διωκτικές αρχές μπορούν να μετέρχονται ως ένα βαθμό τεχνάσματα κατά την καταπολέμηση του εγκλήματος, θεωρεί ότι υφίστανται κάποια όρια από τη στιγμή που παραβιάζεται η έννοια της ασφάλειας του δικαίου. Αυτό συνέβη και στην προκειμένη περίπτωση, όπου ο προσφεύγων χρησιμοποιήθηκε ως δόλωμα για να συλληφθεί ο αδερφός του (ο οποίος δεν ήταν και το καλύτερο παιδί αφού κατηγορείτο για φόνο) και προφυλακίσθηκε (ο προσφεύγων) χωρίς να υπάρχουν επαρκείς λόγοι.

ΕΔΔΑ, Reklos et Davourlis c. Grèce, 15.1.2009
Άρθρο 8, δίκαιωμα προστασίας της εικόνας ενός προσώπου
Ο κανακάρης των προσφευγόντων φωτογραφήθηκε, χωρίς να έχουν δώσει σχετική συγκατάθεση οι γονείς του, από τον φωτογράφο του μαιευτηρίου, λίγο μετά τη γέννησή του (όχι ο καλλιτέχνης, ο κανακάρης). Παρά την αντίθετη απαίτηση των προσφευγόντων, ο φωτογράφος διατήρησε επί πλέον και τα αρνητικά των φωτογραφιών.

Επιτέλους, και μια ελληνική απόφαση σχετικά με το άρθρο 8 που αφορά μάλιστα το δικαίωμα προστασίας της εικόνας ως έκφανση του ευρύτερου δικαιώματος προστασίας της προσωπικότητας. Η απόφαση είναι χρήσιμη, διότι συνοψίζει την έως σήμερα νομολογία του ΕΔΔΑ ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα. Το νέο στοιχείο που προσθέτει είναι ότι η προσβολή του δικαιώματος προστασίας της εικόνας δεν συντελείται μόνο με τη δημοσίευση της τελευταίας αλλά μπορεί να επέλθει και κατά το χρονικό στάδιο της λήψης της. Τονίζεται έτσι ότι η συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου σε περιπτώσεις ανάλογες με την εξεταζόμενη (δηλαδή περιπτώσεις που δεν αφορούν τη λήψη εικόνας δημοσίου προσώπου ή προσώπου της επικαιρότητας) είναι απαραίτητη ακόμα και σε αυτό το στάδιο. Σε αντίθετη περίπτωση ο φωτογράφος μπορεί να παρακρατεί ένα κρίσιμο στοιχείο της προσωπικότητας άλλου προσώπου, χωρίς το τελευταίο να έχει τη δυνατότητα ελέγχου της πιθανής μελλοντικής χρήσης του.
Ενδιαφέρον θα ήταν να δούμε την εφαρμογή αυτής της νομολογίας σε περιπτώσεις φωτογράφισης του ανυποψίαστου πλήθους σε γάμους, βαφτίσια, κηδείες κλπ κλπ.