Συνθήκες κράτησης στις ελληνικές φυλακές και νομολογία ΕΔΔΑ. Απ΄όλα έχει ο μπαξές!

Το θέμα είναι τελευταία στη μόδα μετά τις προτάσεις της Κυβέρνησης για αποσυμφόρηση των φυλακών λόγω υπερπληθυσμού και τις επιστολές των διευθυντών των φυλακών του Κορυδαλλού και της Χαλκίδας ότι « κλείσαμε και δεν σας περιμένουμε ». Σκέφτηκα λοιπόν ότι θα ήταν χρήσιμο να παραθέσω τις αποφάσεις κατά της Ελλάδας που έχει δημοσιεύσει τα τελευταία χρόνια το Ευρωπαϊκό δικαστήριο και περιγράφουν γλαφυρά το χάλι μας.

Έχουμε και λέμε λοιπόν: τελευταία άφιξη η Zontul v. Greece (17.1.2012) που πήρε και ιδιαίτερη δημοσιότητα στον Τύπο, μάλλον λόγω της χρήσης γκλομπ από τον άντρακλα λιμενικό προκειμένου να συνετίσει τον πρωκτό του άτυχου μετανάστη, ο οποίος κρατείτο υπό απέλαση στο όμορφο και λεβέντικο νησί της Κρήτης. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, αφού χαρακτήρισε την πράξη του λιμενικού ως « βασανιστήριο ». Αυτό αποτελεί πρωτιά στις ελληνικές αποφάσεις που αφορούν συνθήκες κράτησης ή κακαομεταχείριση από κρατικά όργανα.

Στην Ibram v. Greece (25.10.2011), ο προσφεύγων κρατήθηκε για τέσσερις μήνες στη Γενική αστυνομική διεύθυνση Θεσσαλονίκης, ενώ βρισκόταν σε καθεστώς προσωρινής κράτησης. Το ΕΔΔΑ θεώρησε ότι οι συνθήκες διαβίωσής του ήταν απάνθρωπες και εξευτελιστικές. Επιβεβαίωσε ότι η φυλάκιση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα σε χώρο, ο οποίος προοριζόταν για ολιγοήμερη κράτηση, δεν συμβάδιζε με τις επιταγές του άρθρου 3 της Σύμβασης (βλ. σχετικά και Vafiadis c. Grèce, n^o 24981/07, §§ 30-39, 2.7.2009 ; Shuvaev c. Grèce, n^o 8249/07, §§ 28-41, 29.10.2009). Το ΕΔΔΑ καυτηρίασε επίσης την ακαθαρσία στους χώρους κράτησης και την έλλειψη χώρου άσκησης για τους κρατουμένους.

Με την Taggatidis et autres c. Grèce (11.10.2011) μεταφερόμαστε στις πανέμορφες φυλακές Ιωαννίνων. Οι 47 προσφεύγοντες παραπονούνταν για τον υπερπληθυσμό στο εν λόγω σωφρονιστικό κατάστημα. Το ΕΔΔΑ στηρίχθηκε σε εκθέσεις εθνικών και διεθνών αρχών για να καταλήξει ότι σε κάθε έναν από τους προσφεύγοντες αναλογούσαν λιγότερα από 3 τετρ, μέτρα ατομικού χώρου και ότι στην ουσία οι κρατούμενοι στοιβάζονταν ο ένας πάνω στον άλλο. Για να βρεθεί χώρος, είχαν εγκατασταθεί κρεβάτια στον διάδρομο έξω από τα κελιά και οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να παραμένουν σχεδόν όλη την ημέρα στις κλίνες τους, διότι δεν είχαν πού αλλού να πάνε!! Κάτι σαν τα κοτόπουλα των Kentucky fried chicken δηλαδή. Σημειωτέον ότι το ελληνικό κράτος καταδικάσθηκε να καταβάλει 10.000 ευρώ σε κάθε προσφεύγοντα για την παραβίαση του άρθρου 3. 470.000 ευρώ δηλαδή σύνολο, τα οποία, εάν το ελληνικό κράτος είχε επενδύσει στη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, θα είχε ίσως γλυτώσει αυτήν την καταδίκη και άλλες που ενδεχομένως έπονται.

Στην R.U. v. Greece (7.6.2011), το ΕΔΔΑ έστρεψε τον προβολέα του στις συνθήκες κράτησης αλλοδαπού, αιτούντος άσυλο, ο οποίος είχε κρατηθεί στο ακριτικό Σουφλί και στο κέντρο κράτησης στην Πέτρου Ράλλη. Βασιζόμενο στα συμπεράσματά του στην προγενέστερη S.D. v. Greece (11.6.2009) κατέληξε, μεταξύ άλλων, σε παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης.

Η Rahimi v. Greece (5.4.2011) ήταν η πρώτη ελληνική απόφαση στην οποία το Ευρωπαϊκό δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 3 λόγω των συνθηκών κράτησης ανήλικου, αιτούντος άσυλου, στο κέντρο κράτησης Παγανής Λέσβου. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι οι συνθήκες διαβίωσης στην Παγανή ήταν τόσο άθλιες ώστε, παρά την ολιγοήμερη κράτηση του προσφεύγοντα, προσέβαλαν, ανεξαρτήτως του χρόνου κράτησης, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. 

Κάτι μου λέει ότι έπεται συνέχεια το 2012 σε ό,τι αφορά τις ελληνικές αποφάσεις με συνθήκες κράτησης!