Ο Lord Hoffmann πήρε τ΄όπλο του

Ο Lord Hoffmann είναι δικαστής στο ανώτατο βρετανικό δικαστήριο, το House of Lords. Πρόσφατα, πριν από ένα μήνα, σε ομιλία του στο Judicial Studies Board επέκρινε δριμύτατα το Ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τον ακτιβισμό του και για την τάση του να λειτουργεί ως ένα οιονεί Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δικαστήριο, παρά το γεγονός ότι στερείται της σχετικής πολιτικής νομιμοποίησης. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις απόψεις του, αξίζει. πιστεύω, να διαβάσετε την εισήγησή του διότι περιλαμβάνει τα βασικότερα επιχειρήματα όσων απορρίπτον την ιδέα της παγκοσμιότητας των ατομικών δικαιωμάτων. Κατά τον Hoffmann, πιστού οπαδού του Bentham όπως απορρέει από το κείμενό του, τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν μεν παγκόσμιο χαρακτήρα, ωστόσο η εφαρμογή τους στην εκάστοτη έννομη τάξη δεν μπορεί να είναι αρμοδιότητα ενός υπερεθνικού δικαστηρίου αλλά του εθνικού δικαστή. Στρέφοντας τα φαρμακερά του βέλη κατά του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, ο Hoffmann αναρωτιέται από πού κι ως πού μπορεί ο Σλοβένος και ο Μολδαβός δικαστής να αποφασίζουν για εξιεδικευμένα ζητήματα εφαρμογής του βρετανικού δικαίου, όπως τη δυνατότητα νυχτερινών πτήσεων στο αεροδρόμιο του Heathrow (απόφαση Hatton and others v. UK) ή την απαγόρευση της αυτοενοχοποίησης ως αρχής του ποινικού δικαίου. Κατά τον Hoffmann, όταν το ΕΔΔΑ μπαίνει σε τόσο ειδικά ζητήματα (για τα οποία ο ίδιος υπονοεί ότι το δικαστήριο του Στρασβούργου δεν ξέρει τί του γίνεται) έχει απλώς την ευχαρίστηση of «teaching grandmothers to suck eggs» (την έκφραση τη δανείζεται από τον Bentham).
Πίσω από τα ενδιαφέροντα επιχειρήματα του Lord Hoffmann διαγράφεται ξεκάθαρα ο βρετανικός σνομπισμός και η άποψη ότι «δεν θα μας μάθουν αυτοί οι άσχετοι τη δουλειά μας». Κάτι δηλαδή σαν την πρόσφατη άποψη Έλληνα Αρεοπαγίτη, ο οποίος χαρακτήρισε το ΕΔΔΑ σε άρθρο του στο Νομικό Βήμα ως «το δικαστήριο του Καδή» χωρίς φυσικά να συνοδεύει το κομπλιμέντο του με μια θεωρητική ανάλυση του επιπέδου αυτής του Hoffmann. Ο Hoffmann πάντως επιλέγει να αγνοεί το ίδιο το περιεχόμενο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο έχει μεν παγκόσμιο χαρακτήρα αλλά, όταν εναπόκειται σε ένα υπερεθνικό δικαστήριο να το ερμηνεύσει τότε το αντικείμενο του ελέγχου δεν μπορεί παρά να είναι οι συγκεκριμένες έννομες τάξεις των κρατών-μελών. Η αποσπασματική παράθεση από τον Hoffmann ορισμένων νομολογιακών παραδειγμάτων του ΕΔΔΑ με τα οποία ο ίδιος σφόδρα διαφωνεί, δεν μπορεί να επισκιάσει τον βαθύτερο λόγο ύπαρξης του ΕΔΔΑ. Αυτός δεν είναι άλλος από τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής συνταγματικής τάξης, η οποία απαιτεί τη διαμόρφωη κοινών αρχών εφαρμογής των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται από τη Σύμβαση.
Ας μην ξεχνά ο Λόρδος τον λόγο γέννησης της Σύμβασης και δημιουργίας του ΕΔΔΑ: την εναρμόνιση των δικαιικών τάξεων των κρατών μελών, στο επίπεδο προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων, και τη διαμόρφωση κοινών δημοκρατικών αξιών. Το έργο αυτό ανατέθηκε στο ΕΔΔΑ, σε έναν υπερεθνικό δικαστή, όχι για πλάκα αλλά για να αποφύγει η Ευρώπη ένα νέο Σύνταγμα της Βαϊμάρης και ένα νέο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εν έτει 2009, οι απόψεις του ανώτατου Άγγλου δικαστή μου φαίνονται πολύ επαρχιώτικες...