Η Καθημερινή και η αδιάβαστη δημοσιογράφος

Η Καθημερινή της Κυριακής φιλοξενεί ένα ενδιαφέρον άρθρο της Ιωάννας Μάνδρου σχετικά με την πρόσφατη νομολογία του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου για τα δικονομικά προνόμια του ελληνικού δημοσίου. Η συντάκτης αναφέρεται στις αποφάσεις Zouboulidis c. Grèce n° 2 και Meidanis c. Grèce. Υπενθυμίζω τα ονόματα των αποφάσεων, διότι τη μεν πρώτη την αναφέρει λανθασμένα (ως Zouboulidis c. Grèce, ξεχνώντας όμως το « n° 2 » παραπέμπει τους ενδιαφερόμενους σε απόφαση που αφορά άσχετο θέμα), τη δε δεύτερη δεν την αναφέρει καθόλου. To άρθρο σωστά επισημαίνει ότι οι αποφάσεις αντιμετώπισαν το ζήτημα της διετούς παραγραφής των αξιώσεων ιδιωτών εις βάρος του δημοσίου (Zouboulidis n° 2) και του τόκου υπερημερίας 6% του δημοσίου για χρηματικές αξιώσεις ιδιωτών εις βάρος του (Meidanis). Συγκεκριμένα, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε αυτό το blog, στη μεν Zouboulidis n° 2 το ΕΔΔΑ θεώρησε ότι η εφαρμογή προνομιακού χρόνου παραγραφής των αξιώσεων ιδιωτών εις βάρος του δημοσίου (διετής, ενώ στην αντίθετη περίπτωση ο χρόνος παραγραφής των αξιώσεων υπέρ του δημοσίου κυμαίνεται από πέντε έως είκοσι έτη), παραβίασε το δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Στη δε Meidanis, η παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία ήταν πάλι το αποτέλεσμα της τεράστιας διαφοράς μεταξύ του τόκου υπερημερίας που όφειλε το δημόσιο σύμφωνα με ειδική νομοθετική ρύθμιση στον προσφεύγοντα σε σχέση με τον αντίστοιχο (περίπου 25%) που εφαρμοζόταν σε ιδιωτικά χρέη προς το δημόσιο.

Όπως λέει η κ. Μάνδρου, οι δύο αποφάσεις του δικαστηρίου του Στρασβούργου αποτέλεσαν « ράπισμα » για το ελληνικό κράτος. Πολύ γουστάρω αυτές τις μαζοχιστικές τάσεις των Ελλήνων δημοσιογράφων όταν πρόκειται για αποφάσεις ευρωπαϊκών θεσμών, και δη των ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Ράπισμα η Καθημερινή. Ευρωχαστούκι η Ελευθεροτυπία. Μάλλον φαντάζονται τον δικαστή του Στρασβούργου με μάσκα και δερμάτινο μποτάκι να ρίχνει μπατσάκια στο αλυσοδεμένο ελληνικό δημόσιο. Για να κάνω τον Φρόυντ, βγαίνει εδώ ένας κάποιος ραγιαδισμός, ένα σύνδρομο μαθητή, κάτι σαν οι πολιτισμένοι Ευρωπαίοι που τσακώσανε τον κατεργάρη Έλληνα και τον βάλανε τιμωρία να κοιτάει τον τοίχο της τάξης. Τέλος πάντων. Το σημαντικό είναι αλλού. Ότι το άρθρο καταλήγει πως βάσει αυτών των αποφάσεων, μπορούν όλοι όσοι έχουν οιαδήποτε αξίωση κατά του δημοσίου να τη διεκδικήσουν απαιτώντας την εφαρμογή της πενταετούς παραγραφής, ενώ ο προνομιακός τόκος υπερημερίας κατά του δημοσίου έχει πλέον καταργηθεί δια παντός.

Είναι έτσι ; Εμ, δεν είναι ! Διότι εάν διάβαζε η δημοσιογράφος καλύτερα τις αποφάσεις (αν τις διάβασε δηλαδή καθόλου) θα έβλεπε ότι και στις δύο οι προσφεύγοντες συνδέονταν με το δημόσιο με εργασιακή σχέση ιδιωτικού και όχι δημοσίου δικαίου. Το δημόσιο δηλαδή δεν ενεργούσε ως imperium αλλά ως fiscus. Έτσι, στη Zouboulidis τόνισε το ΕΔΔΑ :
« 34. Sur ce point, la Cour observe, tout d'abord, que la présente affaire concerne un litige du travail afférent au paiement de majorations sur une allocation d'expatriation à un agent contractuel de l'Etat. La Cour relève que, même si le requérant était affecté à un service public administratif, l'Etat a agi en l'espèce comme tout autre employeur privé.
35. Certes, il est vrai que, même dans le cadre de recours à des procédures de droit privé, l'administration peut poursuivre des missions de droit public. Par conséquent, des privilèges et immunités lui seraient éventuellement nécessaires pour accomplir ledit rôle. Toutefois, la seule appartenance à la structure de l'Etat ne suffit pas en soi pour légitimer, en toutes circonstances, l'application de privilèges étatiques, mais il faut que cela soit nécessaire au bon exercice des fonctions publiques (Meïdanis c. Grèce, no 33977/06, § 30, 22 mai 2008). En effet, le simple intérêt de trésorerie de l'Etat ne peut pas être assimilé à lui seul à un intérêt public ou général qui justifierait dans chaque cas précis l'atteinte aux droits de l'individu. Le souci d'apurer de manière prompte les dettes de celui-ci et d'éviter de surcharger son budget de dépenses imprévues ne saurait donc justifier en soi une atteinte conséquente au droit de propriété du requérant. »

Στη δε Meidanis :
« 29. La Cour note, tout d’abord, que l’hôpital contre lequel s’est retourné le requérant ne fut pas appelé en l’espèce à agir comme détenteur de la puissance publique mais était assimilé à un employeur privé. En effet, le litige était né dans le cadre d’un contrat de travail de droit privé, domaine dans lequel l’hôpital devait pouvoir assumer les mêmes devoirs vis-à-vis de ses employés que les autres employeurs du secteur privé, sans faire appel à des privilèges étatiques pour alléger ses dettes. Pourtant, invoquant son statut de personne morale de droit public, l’hôpital a réussi à bénéficier d’un taux presque quatre fois inférieur à celui appliqué aux particuliers pour la même période. La Cour se doit donc d’apprécier cette diminution de la créance du requérant, sans devoir tenir compte, comme le suggère le Gouvernement, du taux d’inflation pour la période incriminée, cette question étant sans rapport avec le grief du requérant, qui ne se plaint pas in abstracto du taux fixé mais de l’écart entre les taux selon l’identité du débiteur. »

Αυτό δηλαδή που τόνισε το ΕΔΔΑ στις δύο προαναφερθείσες αποφάσεις ήταν ότι δεν είναι δυνατόν το ελληνικό δημόσιο να χαίρει ιδιαίτερων δικονομικών ή άλλων προνομίων ως προς τις οφειλές του προς ιδιώτες, όταν η σχέση που το συνδέει με αυτούς είναι αμιγώς ιδιωτικού δικαίου. Αυτό δε επιβεβαιώθηκε και σε άλλη φετινή απόφαση, που έχει επίσης παρουσιασθεί από το Lex and the city, τη Varnima Corporation International SA c. Grèce (28.5.2009).

Δεν θα ήταν προτιμότερο η Καθημερινή να απαιτεί από τους συντάκτες της να ρίχνουν καμιά ματιά στις δικαστικές αποφάσεις που σχολιάζουν, πριν προβούν σε πανηγυρικά και βαρύγδουπα συμπεράσματα;