Τέσσερις ενδιαφέρουσες ελληνικές αποφάσεις για το 2010

Φτάνουμε σιγά – σιγά στο τέλος Φεβρουαρίου και καλό θα ήταν να δούμε αν δημοσίευσε τίποτα ενδιαφέρον το Στρασβούργο σχετικά με την Ελλάδα. Λέω να κάνω τέτοιες μικρές ανασκοπήσεις από καιρού εις καιρόν, διότι μαθαίνω ότι τo μπλογκάκι το παρακολουθούν και φοιτητές (παιδιά μόνο νομολογία παρουσιάζουμε εδώ, θέματα για εξεταστική δεν έχουμε), οπότε λέω να συμβάλω κι εγώ στον « διαπαιδαγωγικό » που λέει και κάποιος φίλος, χαρακτήρα της ΕΣΔΑ. Νομίζω ότι, γενικότερα, δεν υπάρχει κάποια ελληνική απόφαση, η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερη νομολογιακή συμβολή. Εντοπίζω πάντως τέσσερις πιο ενδιαφέρουσες που έχουν αξία για την ελληνική έννομη τάξη, τις οποίες και θα παρουσιάσω μέσα στις επόμενες μέρες. Είναι οι αποφάσεις Syngelidis, Galotskin, Alfantakis και Popovitsi.
Πρώτη, η Syngelidis v. Greece, 11.2.2010. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, η πιο σημαντική έως τώρα, διότι ως follow up της Tsalkitzis, επιβεβαιώνει το χάλι της ελληνικής Βουλής, αλλά και της ελληνικής δημοσιογραφίας σχετικά με τη βουλευτική ασυλία. Να εξηγούμαι, για να μην υπάρχουν παρανοήσεις. Το πρώτο χάλι είναι προφανές. Το ΕΔΔΑ λέει για δεύτερη φορά, σε ό,τι αφορά ελληνική υπόθεση, ότι η απόρριψη της αίτησης άρσης της βουλευτικής ασυλίας βουλευτή προκειμένου να εκδικασθεί κατηγορία εναντίον του/της για διάπραξη ποινικού αδικήματος προσβάλλει το άρθρο 6§1 της Σύμβασης και, ιδιαιτέρως, το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο. Γιατί αυτό το ειδικότερο δικαίωμα; Διότι έτσι στερεί τη δυνατότητα στην πολιτική αγωγή, η οποία πιθανότατα έχει υποβάλει και τη μήνυση, να φέρει το αίτημα εκδίκασης της υπόθεσης, και εξέτασης του αιτήματός της, από το ποινικό δικαστήριο.

Είναι αξιοσημείωτο εδώ ότι το ευρωπαϊκό δικαστήριο επιμένει να εξετάζει τέτοιου είδους υποθέσεις υπό το πρίσμα της πρόσβασης σε δικαστήριο, παρά το γεγονός ότι ο ενδιαφερόμενος, η πολιτική αγωγή, διατηρεί πάντα το δικαίωμα να απευθυνθεί και στα πολιτικά δικαστήρια, τα οποία αποτελούν το φυσιολογικό δικαστή εξέτασης αποζημιωτικών αιτημάτων. Γιατί το κάνει αυτό; Διότι δεν επιθυμεί να υποβαθμίσει τα δικαιώματα της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη εκ του λόγου ότι το αίτημά της έχει βασικά αποζημιωτικό χαρακτήρα και, άρα, η ίδια μπορεί κάλλιστα να στραφεί αλλού για να το ικανοποιήσει (βλ. Syngelidis, §29 και Gorou n° 2, η βασική απόφαση σε αυτό το ζήτημα, §§24-26). Το πιο σημαντικό είναι ότι κατ΄αυτόν τον τρόπο το ΕΔΔΑ βρίσκει τον τρόπο για να εξετάσει ένα ζήτημα που έχει βασικά γενικότερη θεσμική αξία για τον τρόπο που λειτουργεί το Κοινοβούλιο σε μία δημοκρατική κοινωνία (βλ. σε αυτό το σημείο την απογοητευτική μειοψηφούσα γνώμη στη Syngelidis του ad hoc δικαστή Σ. Φλογαΐτη). Τι λέει λοιπόν το ΕΔΔΑ ; Δέχεται, βασικά, και στην Tsalkitzis και στη Syngelidis ότι η βουλευτική ασυλία έχει φυσικά σκοπό ύπαρξης αλλά μόνο όταν το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται ο/η βουλευτής συνδέεται, με τη στενότατη έννοια του όρου, με την άσκηση των βουλευτικών του/της καθηκόντων. Έτσι, στην Tsalkitzis θεωρήθηκε από το ΕΔΔΑ ότι οι κατηγορίες για δωροδοκία (!!), μάλιστα σε χρονική περίοδο πριν από την εκλογή του εθνοπατέρα, δεν συνδέονταν (έλα, χρειάζεται να είσαι νομικός για να το καταλάβεις ;;;) με την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων του κατατρεγμένου βουλευτή. Στη δε Syngelidis, η μη συμμόρφωση της βουλευτού με δικαστική απόφαση που καθόριζε τους όρους επικοινωνίας του πατέρα με το τέκνο τους, πάλι δεν ενέπιπτε στην άσκηση βουλευτικών καθηκόντων (λιγότερο πιασάρικη υπόθεση από την Tsalkitzis αλλά τι να γίνει, δεν πηγαίνουν πάντα τα καλύτερα στο Στρασβούργο).

Σημειώνω δύο ενδιαφέροντα στοιχεία της "Συγγελίδης". Πρώτον, το ΕΔΔΑ στιγμάτισε το γεγονός ότι η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή δεν διατύπωσε ούτε λίγο ούτε πολύ ειδικότερους λόγους για τη μη άρση της βουλευτικής ασυλίας της βουλευτού (§47). Σαν να έλεγε δηλαδή στον προσφεύγοντα, « Έτσι γουστάρουμε και έτσι κάνουμε ». Δεύτερον, το δικαστήριο του Στρασβούργου τόνισε την προσβολή της αρχής της ισονομίας λόγω αυτής της απόφασης του Κοινoβουλίου (§48). Ενώ ο προσφεύγων προσέκρουσε στον κοινοβουλευτικό τοίχο και η πρώην γυναίκα του ξέφυγε με βουλευτικό ελιγμό από τις δαγκάνες του ποινικού δικαστή, η ίδια στη συνέχεια υπέβαλε μήνυση εναντίον του, η οποία τελικά απερρίφθη από τα ποινικά δικαστήρια. Τα καλύτερα συμβαίνουν στο επιμύθιο της υπόθεσης Tsalkitzis, όπου ο εμπλεκόμενος βουλευτή, κ. Τασούλας. υπέβαλε έγκληση εναντίον του προσφεύγοντος για ψευδή καταμήνυση και η ποινική δικαιοσύνη καταδίκασε τον τελευταίο! Τι θράσος! Αλλά και τα ελληνικά δικαστήρια, πόσο κατώτερα των περιστάσεων! Να σημειώσω δε ότι το πολιτικό σύστημα επιβράβευσε τον κ. Τασούλα μετά την καταδίκη της χώρας από το ΕΔΔΑ. Πρώτα, διορίσθηκε υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και τώρα κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ. Ας είναι. Τέτοιο Κοινοβούλιο, τέτοιος κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος κόμματος του αξίζει. Αναμένουμε και το ΠΑΣΟΚ να ορίσει την κ. Αποστολάκη, πρωταγωνίστρια της υπόθεσης Syngelidis, κοινοβουλετικό εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ, για να υπάρξει ηθική ισορροπία στη Βουλή μεταξύ των δύο κομμάτων.

Ααα, ξέχασα, παρατηρώ ότι διατυπώνονται απόψεις για την ανάγκη αναθεώρησης του άρθρου 62 του Συντάγματος προκειμένου να σταματήσει αυτή η ξεφτίλα με την εφαρμογή της βουλευτικής ασυλίας. Να τα αφήσουν αυτά τα εκ του πονηρού οι εθνοπατέρες με σκοπό την καθυστέρηση αλλαγής πλεύσης ως προς την άρση της ασυλίας. Διαφορετική ερμηνεία και εφαρμογή χρειάζεται του άρθρου 62 Σ, έτσι ώστε να ευθυγραμμισθεί η Βουλή με την ΕΣΔΑ. Πουθενά δεν λέει το άρθρο 62 του Συντάγματος ότι η εφαρμογή της βουλευτικής ασυλίας θα πρέπει να είναι τόσο εκτεταμένη ώστε να περιλαμβάνει και βουλευτές που εισβάλλουν εντός ποδοσφαιρικών γηπέδων για να διακόψουν τον αγώνα (τελευταίο παράδειγμα ευφάνταστης εφαρμογής του θεσμού από το Κοινοβούλιο, καμαρώστε τους !!!).

Τώρα, σε ό,τι αφορά τον Τύπο, εκτός από το εξαιρετικό άρθρο του Π. Μανδραβέλη στην Καθημερινή της Κυριακής, και άλλα δύο άρθρα στο Βήμα της Κυριακής και στην Ελευθεροτυπία, δεν διάβασα τίποτε άλλο. Το γεγονός αυτό δείχνει κατά τη γνώμη μου την κατάντια των ελληνικών ΜΜΕ, που αποφεύγουν να καταπιαστούν και να αναδείξουν ζητήματα θεσμικά, που αφορούν την καρδιά λειτουργίας ενός δημοκρατικού καθεστώτος, δηλαδή την αρχή της ισονομίας. Δημόσιες σχέσεις με βουλευτές; Απλή έλλειψη επαγγελματισμού; Ίσως τελικά η συμπεριφορά του Τύπου απλώς να αντανακλά την έλλειψη κοινωνικού ενδιαφέροντος, την έλλειψη υποτυπώδους ευαισθησίας από την πλευρά της ελληνικής κοινωνίας για θέματα που αφορούν την ίση μεταχείρισή πολιτών με άλλους πολίτες. Ας είναι. Ας εξεγειρόμαστε αποκλειστικά και μόνο όταν η καταπάτηση της αρχής της ισότητας παίρνει πραγματική σάρκα και οστά στα ματάκια μας. Στην περίπτωση, παραδείγματος χάριν, ποιυ μας τρώνε τη σειρά μπροστά στον πάγκο του πολυκαταστήματος όπου διαγκωνιζόμαστε, όταν κάνει προσφορά 50% σε τσάντες πολυτελείας.