Ο Μωαμεθ και ο Charlie Hebdo

Καλά νέα για την ελευθερία της έκφρασης. Την Πέμπτη, 22 Μαρτίου, το Πρωτοδικείο Παρισίου αθώωσε τον Philippe Val, διευθυντή του εικονοκλαστικού περιοδικού Charlie Hebdo, για τη δημοσίευση σκίτσων σχετικά με τον Μωάμεθ στις εσωτερικές σελίδες του εντύπου. Η μήνυση είχε υποβληθεί, μεταξύ άλλων, και από την Ένωση των ισλαμιστικών οργανώσεων της Γαλλίας, για προσβολή των θρησκευτικών πεποιθήσεων των πιστών του Ισλάμ λόγω της αναδημοσίευσης δύο από τα γνωστά σκίστα που είχαν ήδη παρουσιασθεί στη δανέζικη εφημερίδα Jyllands-Posten καθώς και ενός από τον σκιτσογράφο του Charlie Hebdo, το οποίο αναδημοσιεύουμε εδώ και παρουσιάζει τον Μωάμεθ να μονολογεί ότι "είναι σκληρό να λατρεύεσαι απο μαλάκες".

Είναι ενδιαφέρουσες οι σκέψεις του γαλλικού δικαστηρίου με τις οποίες αθωώνεται ο κατηγορούμενος. Κατ΄αρχήν , και πολύ σωστά, γίνεται αναφορά στην έννοια του σκίτσου, της καρικατούρας και γίνεται δεκτό ότι η φύση της τελευταίας είναι αφ' εαυτής προκλητική συμβάλλοντας μέσω της παρωδίας στη λειτουργία της ελευθερίας της έκφρασης σε μια δημοκρατική κοινωνία. Το δικαστήριο επικεντρώνει τον έλεγχό του σε ένα από τα τρία σκίτσα που παρουσίαζε τον Μωάμεθ να φοράει τουρμπάνι που είχε σχήμα βόμβας. Διαπιστώνεται, αρχικά, ότι όντως το σκίτσο αυτό, μεμονωμένο, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπονοεί ότι ο ισλαμισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την τρομοκρατία. Όμως, το γαλλικό πρωτοδικείο σωστά καταλήγει ότι παρά τον προκλητικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης γελοιογραφίας για τον μέσο μουσουλμάνο, το στοιχείο αυτό δεν επαρκεί από μόνο του για να δικαιολογήσει τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης. Στην περίπτωση του Charlie Hebdo, το γαλλικό πρωτοδικείο τονίζει ότι αυτό που μετρά είναι το γενικότερο πλαίσιο της δημοσίευσης των συγκεκριμένων σκίτσων, δηλαδή ότι σκοπός της εφημερίδας δεν ήταν πρωτίστως να προκαλέσει την οργή των μουσουλμάνων αλλά να συμμετάσχει στον δημόσιο διάλογο σχετικά με ένα πολιτικό ζήτημα τη επικαιρότητας.

Πάλι καλά. Σήμερα, θα πρέπει να αισθανόμαστε ικανοποιημένοι και μόνο από το γεγονός ότι δεν καταδικάζεται τελικά εφημερίδα για τη δημοσίευση στην καρδιά της Ευρώπης σκίτσων που ενοχλούν, στεναχωρούν ή ακόμα και εξοργίζουν τους πιστούς κάποιας θρησκείας. Καθώς οι σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες στριμώχνονται ολοένα και περισσότερο κάτω από το βάρος του politically correct που επιτάσσει ακόμα και την ποινικοποίηση της δημοσίευσης πολιτικών θέσεων που μπορούν να στεναχωρούν κάποια θρησκευτική ή εθνοτική ομάδα, η απόφαση του γαλλικού δικαστηρίου θα πρέπει να μας χαροποιεί, διότι επιβεβαιώνει τα αυτονότητα. Ότι δηλαδή σε μια πραγματική δημοκρατία, δεν είναι δυνατόν να προβάλλεται η προσβολή της θρησκευτικής πίστης ως δικαιολογία για τη φίμωση πολιτικών απόψεων. Πολύ περισσότερο, όταν αυτές οι απόψεις δημοσιοποιούνται υπό τη μορφή γελοιογραφίας, θα πρέπει να είμαστε ακόμα πιο ανεκτικοί. Διότι, όταν ποινικοποιείται η δημοσίευση γελοιογραφίας, υποσκάπτεται ένα από τα βασικότερα θεμέλια της ελευθερίας της έκφρασης. Αυτό της δυνατότητας της καυστικής κριτικής μέσω της σάτιρας, αυτού δηλαδή που δεν δηλώνεται άμεσα αλλά αφήνεται να εννοηθεί. Φανταστείτε τί θα μπορούσε να συμβεί στην περίπτωση που από μόνη της η επίκληση της προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος θα μπορούσε να δικαιολογήσει την απαγόρευση δημοσίευσης των σκίτσων του Μωάμεθ. Ο πιστός της καθολικής θρησκείας θα απαιτούσε με το δίκιο του την απόσυρση σκίτσων που σατιρίζουν τον Πάππα, το μέλος της Χρυσοπηγής θα ζητούσε με ασφαλιστικά μέτρα τη ρίψη στην πυρά γελοιογραφιών του Χριστόδουλου, ο οπαδός του Ολυμπιακού θα ζητούσε την απαγόρευση παρωδίας του Προέδρου (ένας είναι ο Πρόεδρος, μία είναι η θρησκεία) και η ιστορία δεν θα είχε τέλος.

Το ζήτημα με το Charlie Hebdo θα πρέπει πάντως να μας προκαλέσει να αναρωτηθούμε σχετικά με τη σκοπιμότητα όλων αυτών των νόμων που ποινικοποιούν τη δημοσίευση απόψεων που μπορούν να πληγώσουν τα βαθύτερα συναισθήματα θρησκευτικών, εθνοτικών ή μειονοτικών ομάδων. Ας πάρουμε την ίδια την περίπτωση του Charlie Hebdo. Παρά το γεγονός της δικαίωσης της εφημερίδας, πόσοι διευθυντές εφημερίδας θα πάρουν ανάλογα ρίσκα στο μέλλον όταν θα γνωρίζουν ότι μπορούν να υποστούν μια επώδυνη δικαστική εμπειρία ; Το πιθανότερο είναι να αυτολογοκριθούν. Αντί να δημοσιεύσουν ένα σκίτσο ή ένα άρθρο που θα περιλαμβάνει μια ξεκάθαρη, όσο και προκλητική, δημόσια θέση, ίσως προτιμήσουν να δημοσιεύσουν ένα ωροσκόπιο ή συνταγές μαγειρικής.

Όσο και αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε ηθικοπολιτικά με τη δημοσίευση απόψεων ανάλογων με αυτές που δημοσίευσε η δανέζικη ή η γαλλική εφημερίδα (και αυτό είναι φυσικά κάτι απόλυτα συζητήσιμο), είναι αποφασιστικής σημασίας για την ποιότητα της δημοκρατίας να υψώνουμε τη φωνή μας για το αναφαίρετο δικαώμα να υφίσταται η δυνατότητα ελεύθερης δημοσιοποίησης τέτοιων θέσεων. Σε αυτούς που θεωρούν ότι σοκάρονται η απάντηση είναι απλή. Μην αγοράσετε το συγκεκριμένο έντυπο. Αν οι σύγχρονες δημοκρατίες υποκύψουν στον εκβιασμό των εκάστοτε ομάδων που απαιτούν τη φίμωση σκιτσογράφων ή δημοσιογράφων απλώς και μόνο με σημαία τα προσβληθέντα μύχιά τους συναισθήματα, τότε οι ίδιες θα έρθουν αντιμέτωπες με το φάσμα της αυτολογοκρισίας. Με άλλα λόγια, την επιβολή της λογικής "δεν δημοσιεύω ό,τι μπορεί να προκαλέσει". Κατά τη γνώμη μου αυτό είναι ό, τι πιο καταστροφικό μπορεί να συμβεί σε ένα κράτος δικαίου που αντλεί τη δύναμή του από τη δυνατότητα έκφρασης ρηξικέλευθων απόψεων. Τα παραδείγματα είναι ήδη απτά. Το προηγούμενο φθινόπωρο, η Όπερα του Βερολίνου αποφάσισε να μην ανεβάσει την όπερα "Ιδομενέας" του Μότσαρτ, διότι σε κάποια σκηνή εμφανίζεται ο αποκεφαλισμένος Μωάμεθ. Στη δε Γαλλία ένας φιλόσοφος έγινε στόχος απειλών για τη ζωή του λόγω άρθρου επικριτικού για τον ισλαμισμό που είχε δημοσιεύσει στην εφημερίδα "Le Figaro".

Τί είδους δημοκρατία θέλουμε ; Διαλέγουμε και παίρνουμε.

Να μην ομιλούν οι πουλημένοι

Η εκπληκτική συνδικαλιστική παράταξη του ΚΚΕ αποδοκίμασε στο συνέδριο της ΓΣΕΕ τον προσκεκλημένο γενικό γραμματέα των ευρωπαϊκών συνδικάτων Τζον Μονκς όταν αυτός ανέβηκε στο βήμα για να πάρει το λόγο. Μέλη του ΠΑΜΕ κινήθηκαν εναντίον του με φωνές και αποδοκιμασίες. Ακολούθησε ένταση και προπηλακισμοί και μόνο μετά την παρέμβαση συνδικαλιστών άλλων παρατάξεων ο Μονκς κατόρθωσε να μιλήσει. Ο εκπρόσωπος του ΠΑΜΕ Γιώργος Μαυρίκος χαρακτήρισε δικαιολογημένη την αντίδραση των συνέδρων της παράταξής του, αφού, κατά την γνώμη του, ο Μονκς στηρίζει τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ των αντεργατικών και αντιασφαλιστικών πολιτικών.

Η όλη ιστορία έχει μία γελοία πτυχή και μία σοβαρή. Η γελοία είναι ο αντιευρωπαϊσμός και η δήθεν φιλεργατική πολιτική του ΚΚΕ. Εν έτει 2007, μετά την εμπειρία της εξαθλίωσης εκατομμυρίων εργαζομένων σε όλες τις χώρες που γνώρισαν τον κομμουνισμό, οι δικοί μας απολογητές της εξαθλίωσης μοιάζουν με φανατικούς παλαιοημερολογίτες που τίποτε δεν μπορεί να τους κάνει να σκεφτούν. Σε αυτή τη ζωή να σκεφτούν ασφαλώς δεν προλαβαίνουν.

Η σοβαρή πτυχή είναι ότι οι παλαιοημερολογίτες επιχειρούν να επιβάλλουν τις απόψεις τους σε όλους. Παρ’ όλο που αποτελούν μειοψηφία, όπου έχουν λίγη δύναμη (συνδικάτα, πανεπιστήμια) και όταν περνά από το χέρι τους προσπαθούν να επιβάλουν διά της βίας τις απόψεις τους φιμώνοντας τους άλλους. Υπενθυμίζω ότι Κνίτες είχαν εισβάλει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ματαίωσαν μια εκδήλωση με ομιλητή τον Κουρτουά, έναν από τους συγγραφείς του βιβλίου «Η μαύρη Βίβλος του Κομμουνισμού». Στο Συνέδριο της ΓΣΕΕ, όπου η ΠΑΜΕ είναι μειοψηφία, ο Μονκς ήταν επίσημος καλεσμένος και αυτονόητοι κανόνες ευπρέπειας θα επέβαλαν να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη ομιλία του, ακόμη κι αν υποθέσει κανείς ότι οι απόψεις του δεν άρεσαν σε κανένα. Θα μου πείτε, ότι μπροστά στο χρέος τους να καταγγείλουν τον πουλημένο εκπρόσωπο των ευρωπαϊκών συνδικάτων κανόνες ευπρέπειας θα λογάριαζαν. Το σοβαρό δεν είναι ότι το ΚΚΕ δεν ανέχεται να ακούγεται καμία διαφορετική άποψη από οποιονδήποτε αλλά ότι ακόμη και ως μειοψηφία επιχειρεί και μερικές φορές κατορθώνει να επιβάλει τη σιωπή. Σύμφωνοι, δεν φοβάμαι μη τυχόν στο μέλλον πάρει την εξουσία και μας μπαγλαρώσει όλους, όμως, δεν νομίζετε ότι τελικά υποβαθμίζουν τη κοινωνία μας όλες αυτές οι μικρές ασκήσεις ολοκληρωτισμού;

ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΤΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ !

Ήθελα αρχικά να γράψω κάτι για τον άτυχο blogger που τον τσιμπήσανε οι ακάματες διωκτικές αρχές της Αιγύπτου και στη συνέχεια η ανεξάρτητη αιγυπτιακή δικαιοσύνη τον καταδίκασε σε τέσσερα χρονάκια φυλάκιση, διότι μέσω της ηλεκτρονικής του εφημερίδας "εξύβρισε" το Ισλάμ και τον πρόεδρο της Αιγύπτου.

Μετά όμως άνοιξα την ιστοσελίδα http://www.aei-tei.gr/636.html που μου είχε στείλει ο Κρίτωνας και.... με συνεπήρε η δύναμη του σουρεαλισμού. Αξίζει να μπείτε στο site του Συλλόγου Φοιτητών Νομικής, για να επιβεβαιώσετε ιδίοις όμμασι το γεγονός ότι η μελέτη της νομικής επιστήμης δεν αποκλείει την ενασχόληση και με άλλες πνευματικές δραστηριότητες, όπως η ποίηση.

Στην προκειμένη περίπτωση βρισκόμαστε ενώπιον κοινής συλλογικής ποιητικής προσπάθειας, αφού ο Σύλλογος Φοιτητών Νομικής δημοσιεύει ανακοίνωση με την οποία διαμαρτύρεται εντονότατα για το "κόψιμο" 20 "συναδέλφων" στις τελευταίες εξετάσεις του Δικηγορικού Συλλόγου. Ο Σύλλογος Φοιτητών καταδικάζει την "πρακτική που ξεκίνησε πέρσι από τον Δικηγορικό Σύλλογο να κόβονται πλέον υποψήφιοι (κάτι το οποίο δεν ίσχυε μέχρι τότε, γιατί οι εξετάσεις ήταν εθιμοτυπικές)". Κατά τη γνώμη του, αυτή η νέα πρακτική "εντάσσεται στην γενικότερη αντιεκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόζουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, υλοποιώντας τις κατευθύνσεις της Ε.Ε.". Τα επιχειρήματα είναι πραγματικά συντριπτικά : με τον τρόπο αυτό, "οι εξετάσεις αποσυνδέουν το πτυχίο που παίρνουμε από το επάγγελμα, μιας και το πτυχίο μας και ο 1,5 χρόνος άσκησης δεν θεωρούνται επαρκή για να ασκήσουμε το επάγγελμα". Επίσης, "αποτελούν έναν ακόμα ταξικό φραγμό, μιας και χρησιμοποιούνται σαν μια ακόμα «κρισάρα» από την οποία πρέπει να περάσουμε για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε δουλειά με δικαιώματα". Ο κίνδυνος που ελλοχεύει από αυτήν την πρακτική είναι πραγματικός, διότι όπως εξηγούν τα ξεφτέρια "αν αποτύχουμε, κάτι το οποίο αποτελεί πλέον ξεκάθαρη κατεύθυνση του Δικηγορικού Συλλόγου, στρεφόμαστε στην αναζήτηση επαγγελμάτων που καμιά σχέση δεν έχουν με αυτό που σπουδάσαμε". Και για να μην υπάρξει αμφιβολία για το ζοφερό μέλλον που αναμένει πλέον τη νομική επιστήμη, διατυπώνουν και το τελευταίο καταλυτικό επιχείρημα: το νέο μέτρο θα έχει ως συνέπεια να χαθούν μελλοντικοί Λυκουρέζοι, αφού συμβάλλει "στην μορφωτική υποβάθμιση, μιας και με την βούλα το πτυχίο μας δεν αρκεί για να θεωρούμαστε ολοκληρωμένοι επιστήμονες του Δικαίου".

Το εν λόγω λογοτεχνικό εγχείρημα είναι δύσκολο αλλά, κατά τη γνώμη μου, ο συλλογικός ποιητής καταφέρνει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Πρώτον, με λεπτό χιούμορ επικρίνει την τακτική του Δικηγορικού Συλλόγου να "κόβει" κάθε φορά το πολύ δέκα με είκοσι υποψήφιους (αυτούς που μάλλον περνούσαν έξω από την αίθουσα των εξετάσεων και μπήκαν γιατί είδαν φως), έτσι για να μπορεί να ονομάζει "εξέταση" την παρωδία που διοργανώνει απλώς και μόνο για ψηφοθηρικούς σκοπούς των μελών του διοικητικού συμβουλίου. Δεύτερον, δεν μπορούμε παρά να υποκλιθούμε στον πρωτότυπο τρόπο με τον οποίο ο Σύλλογος Φοιτητών Νομικής κλείνει το μάτι στο έτος Εγγονόπουλου συνδέοντάς το με τη θρησκευτική επικαιρότητα. Δεν είναι έτσι τυχαία η αναφορά στη λέξη "βούλα", όρος που μας παραπέμπει υποσυνείδητα στο αρνάκι με τη βούλα και στις γαστρονομικές χαρές που μας περιμένουν την Κυριακή του Πάσχα.

Θα περίμενα όμως και το κάτι παραπάνω από τον Σύλλογο Φοιτητών Νομικής. Σε επόμενή σχετική ανακοίνωσή του επί του θέματος θα πρέπει να απαιτήσει από τον ΔΣΑ τη σύνδεση πτυχίου-επαγγέλματος με μέτρα πιο ρεαλιστικά. Έτσι, το βλέπω απολύτως λογικό ο φοιτητής, με τη λήψη του πτυχίου του, να παραλαμβάνει από τον Πρόεδρο του ΔΣΑ και το κλειδί επιπλωμένου γραφείου, όπου θα τον περιμένουν ήδη στρογγυλοκαθισμένοι και καμμιά δεκαριά καλοπληρωτές πελάτες με προσοδοφόρες υποθέσεις. Για να μη χάνει βρε παιδί μου την ώρα του στις ουρές της Ευελπίδων έξω από τα πινάκια και να μπορεί να εργασθεί απερίσπαστα ως "επιστήμονας του Δικαίου". Ζήτω το έτος Εγγονόπουλου !

Black pig

Η Σρεμπρενιτσα και οι"Ελληνες ηρωες"

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε την προηγούμενη Δευτέρα, 26 Φεβρουαρίου, την πολυαναμενόμενη απόφαση στην υπόθεση που αφορούσε τις σφαγές των Βοσνίων μουσουλμάνων κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία, την περίοδο 1992-1995. Η απόφαση, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με μια λέξη ως «πολιτική», προσπάθησε να διατηρήσει τις λεπτές ισορροπίες στην περιοχή και να μη θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.

Σύμφωνα με την απόφαση, οι σφαγές της Σρεμπρένιτσα, τον Ιούλιο του 1995, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Συνθήκης του ΟΗΕ κατά της γενοκτονίας. Ωστόσο, η ευθύνη δεν μπορεί να καταλογιστεί στη Σερβία παρόλο που όχι μόνο η ίδια προσέφερε υλική και στρατιωτική βοήθεια στο σερβοβοσνιακό στρατό αλλα και δεν προέβη σε οποιαδήποτε ενέργεια για ν’αποτρέψει τη γενοκτονία. Μ’αυτόν τον τρόπο το Διεθνές Δικαστέριο έμμεσα επέρριψε την ευθύνη στους Σέρβους της Βοσνίας. Όσον αφορά στα επιχειρήματα των Βοσνίων ότι οι σφαγές στη Σρεμπρένιτσα ήταν απλά το τελευταίο επεισόδιο μιας σειράς ανάλογων εγκλημάτων που μόνο σκοπό είχαν τον αφανισμό του μουσουλμανικού στοιχείου από την περιοχή, οι δικαστές της Χάγης έκριναν ότι οι 200.000 φόνοι, οι βιασμοί, τα αποτρόπαια βασανιστήρια και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Βοσνίων μουσουλμάνων, αποτέλεσμα της «εθνικής εκκαθάρισης» που είχε αναλάβει να φέρει εις πέρας ο σερβοβοσνιακός στρατός δεν μπορούν να θεωρηθούν γενοκτονία υπό το φως της εν λόγω συνθήκης.

Ανεξάρτητα από τις πολιτικές συνέπειες σε διεθνές, ευρωπαϊκό και βαλκανικό επίπεδο, η απόφαση αυτή φέρνει ξανά στο προσκήνιο τη μεγαλύτερη σφαγή που συντελέστηκε σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα γεγονός που πρέπει να προκαλεί ντροπή στη διεθνή κοινότητα καθώς συνέβη σε μια πόλη που ήταν υπό την απόλυτη προστασία των κυανόκρανων του ΟΗΕ. Ένα γεγονός που, δυστυχώς, δεν προκαλεί αντίστοιχα συναισθήματα αποτροπιασμού στην πολιτισμένη και φιλάνθρωπη Ελλάδα για τη συμμετοχη και Ελλήνων εθελοντών στις σφαγές και την εν γένει στάση του ελληνικού τύπου και της ελληνικής κοινής γνώμης.

Προτιμά δηλαδή να ξεχνάει η ελληνική κοινή γνώμη ότι στη σφαγή των 8.000 αμάχων μουσουλμάνων συμμετείχαν και έλληνες εθελοντές, μέλη της ΕΕΦ (Ελληνική Εθελοντική Φρουρά). Η μονάδα αυτή, που αριθμούσε γύρω στα 60 μέλη και που ήταν ενσωματωμένη στον τακτικό σερβοβοσνιακό στρατό, ήταν ορκισμένη να συνδράμει τους αδελφούς Σέρβους ενάντια στους άπιστους μουσουλμάνους, υπερασπίζοντας τις αξίες της Ορθοδοξίας. Έτσι, λοιπόν, μετά τη «νίκη κατά των απίστων», η ελληνική σημαία υψώθηκε περήφανα στα ερείπια της ορθόδοξης εκκλησίας στη Σρεμπρένιτσα μαζι με τη σερβική, τη σημαία της Βεργίνας και του Βυζαντίου. «Κυματίζουν μαζί, δίπλα δίπλα και είναι η απόδειξη της αγάπης και της αλληλεγγύης των δύο λαών, της ευγνωμοσύνης των Σέρβων στρατιωτών για τη βοήθεια των Ελλήνων εθελοντών που πολεμούν κοντά τους», έγραφε διθυραμβικά ελληνική εφημερίδα λίγες μόνο μέρες μετά το αποτρόπαιο έγκλημα. Προς επιβράβευση του ηρωισμού και της αυταπάρνησης τους, τα παλλικάρια μας παρασημοφορήθηκαν από τον «ήρωα» Ράντοβαν Κάρατζιτς, που... τόσο άδικα διώκεται σήμερα σε διεθνές επίπεδο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο τελευταίος εξάλλου φέρεται να έχει πει ότι « οι Σέρβοι έχουν μόνο δύο φίλους, τον Θεό και τους Έλληνες».

Κάποιοι θα πουν ότι το γεγονός της συμμετοχής των Ελλήνων στη Σρεμπρένιτσα σταδιακά ξεχάστηκε. Ωστόσο αναρωτιέμαι: πώς μπορεί κάποιος να ξεχάσει στην Ελλάδα κάτι για το οποίο ουσιαστικά δεν έγινε ποτέ σοβαρή συζήτηση; Η ελληνική κοινωνία ακόμα αγνοεί τί πραγματικά συνέβη τον Ιούλιο του 1995 στην πολίχνη που στα ελληνικά σημαινει «Αργυρούπολη». Μπορεί ο ξένος τύπος να καταδίκασε τότε τα γεγονότα και να συνεχίζει ν’αναφέρεται με μελανά χρώματα στο μακελειό της Σρεμπρένιτσα (με συχνές αναφορές στην ελληνική συμμετοχή), αλλά στην Ελλάδα φορούσαμε και ακόμα φοράμε παρωπίδες. Διαδηλώσεις, συλλαλητήρια και πορείες συμπαράστασης υπερ των αδελφών Σέρβων και λαϊκά δικαστήρια κατά των Αμερικανών. Καθ’όλη τη διάρκεια του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, η ελληνική κοινή γνώμη υποστήριζε τυφλά τη Σερβία του Μιλόσεβιτς, θεωρώντας ότι όλα ήταν ένα ύπουλο σχέδιο των Αμερικανών για να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της περιοχής. Δυστυχώς, δώδεκα χρόνια μετά, τίποτα δε δείχνει ότι η στάση μας άλλαξε. ‘Ολες οι ελληνικές εφημερίδες αναφέρονται στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου και ολες παραλείπουν ν’αναφερθούν στην ελληνική παρουσία.

Ειναι πραγματικά αστείο πώς εμείς οι Έλληνες είμαστε περήφανοι για όλα αυτά που κατάφεραν οι «αρχαίοι ημών πρόγονοι» και δείχνουμε ιδιαίτερο ζήλο στο ν’αναφερόμαστε στα επιτεύγματά τους με την πρώτη ευκαιρία. Ταυτόχρονα όμως είμαστε ικανότατοι στο να αποσιωπούμε τα λάθη μας, ιδιαίτερα αυτά που μας φέρνουν σε δύσκολη θέση, αυτά που θα έπρεπε να μας αναγκάζουν σε αυτοκριτική. Έτσι, αντί ν’αναζητούμε την αλήθεια και να καταλογίζουμε, όπου πρέπει, τις πολιτικές και ηθικές ευθύνες, προτιμούμε να στρουθοκαμηλίζουμε και να ελπίζουμε ότι τα επώδυνα για εμάς γεγονότα απλώς θα ξεχαστούν. Κάτι ανάλογο συνέβη και με τη Σρεμπρένιτσα. Προσωπικά, δεν μπορώ παρά να νιώθω ντροπή.

Renard prechant

Ενας Τουρκος στη Λωζανη

Την προηγούμενη Παρασκευή, ποινικό δικαστήριο της Λωζάνης καταδίκασε έναν τούρκο πολίτη για "φυλετική διάκριση λόγω άρνησης της γενοκτονίας των Αρμενίων". Ο καταδικασθείς, πρόεδρος ενός πολιτικού μορφώματος της άκρας αριστεράς στη χώρα του, είχε προβεί σε δηλώσεις κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ελβετία, το 2005, χαρακτηρίζοντας τη γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους, το 1915, ως "διεθνές ψεύδος". Η Ελβετία αποτελεί ένα από τα κράτη, στα οποία πρόσφατα προστέθηκε και η Γαλλία, όπου η άρνηση της γενοκτονίας των Αρμενίων αποτελεί ποινικό αδίκημα.
Η ποινικοποίηση της άρνησης της γενοκτονίας των Αρμενίων είναι ένα πρόσφατο σχετικά φαινόμενο και εγγράφεται στη λογική λήψης μέτρων για τον περιορισμό ρατσιστικών και ξενόφοβων συμπεριφορών στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Κατά τη λογική των υποστηρικτών αυτής της νομοθετικής πολιτικής, είναι αυτονόητο ότι η καταδίκη ρατσιστικών πρακτικών πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την ποινικοποίηση της άρνησης αναμφισβήτητων ιστορικών γεγονότων γενοκτονίας, όπως το Ολοκαύτωμα και τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ως προς το ζήτημα του περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης, οι θιασώτες αυτών των νόμων απαντούν ότι η άσκηση του συγκεκριμένου δικαιώματος δεν είναι απεριόριστη, αλλά, αντιθέτως, έχει όρια. Ένα από τα όρια αυτά είναι η άρνηση της Ιστορίας σε ο,τι αφορά τις γενοκτονίες.
Είναι όμως έτσι ; Συμβιβάζεται αυτή η άποψη με το ρόλο και τη σημασία της ελευθερίας της έκφρασης σε μια δημοκρατική κοινωνία; Πιστεύω κατηγορηματικά πως όχι.
Επειδή το ζήτημα είναι αρκετά περίπλοκο και θα μπορούσε να είναι αντικείμενο διατριβής και όχι post στο μπλογκάκι μας, θα σημειώσω εδώ τα εξής : Πρώτον, είναι μεγάλο λάθος η απλοϊκή εξομοίωση από την κρατική εξουσία της πράξης με τον λόγο. Στις δημοκρατικές κοινωνίες που ενστερνίζονται τη φιλελεύθερη παράδοση κατοχύρωσης των ατομικών ελευθεριών, τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης τοποθετούνται αποκλειστικά και μόνο εκεί όπου η άσκησή της αποτελεί πραγματική και άμεση απειλή για την άσκηση των δικαιωμάτων τρίτων. Στην περίπτωση της άρνησης της γενοκτονίας των Αρμενίων, δεν βλέπω πού βρίσκεται τέτοια προσβολή. Μπορεί κάποιος να εξομοιώσει τη δημοσιοποίηση μιας τέτοιας ιδέας με την άρνηση του εργοδότη να προσλάβει Αρμένιο στην επιχείρησή του απλώς και μόνο λόγω της καταγωγής του ; Σε αυτούς που θα αντιτείνουν ότι υφίσταται ζημία τρίτων και αυτή είναι η ψυχική οδύνη των Αρμενίων που έχουν χάσει τους προγόνους τους κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας μπορεί να απαντήσει κάποιος το εξής : σε κάθε δημοκρατική κοινωνία, η ανεμπόδιστη άσκηση της ελευθερίας του λόγου από κάποιον, δημιουργεί έκπληξη, στεναχώρια ακόμα και οδύνη σε κάποιον ή κάποιους άλλους. Για παράδειγμα, η προβολή του "Τελευταίου πειρασμού" εξόργισε μερίδα του χριστεπώνυμου πλήθους, οι ταινίες "Τροία" και, αυτές τις μέρες, οι "300" στεναχώρησαν ίσως ορισμένους από τους απογόνους των αρχαίων Ελλήνων που δεν είδαν στην οθόνη αυτό που είχαν διαβάσει στα σχολικά βιβλία Ιστορίας. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι εάν στη φιλελεύθερη δημοκρατία, αρκεί η επίκληση της οδύνης που μας προκαλεί η πολιτική, θρησκευτική ή ιστορική ιδέα κάποιου, όσο αστήρικτη και γελοία μπορεί να είναι αυτή, ώστε να τον φιμώσουμε.
Κατά τη γνώμη μου, η ποινικοποίηση της αμφισβήτησης ιστορικών γεγονότων είναι ένα από τα κλασικά παραδείγματα όπου η επιθυμία της πολιτικής εξουσίας να δώσει δείγματα γραφής των καλών της προθέσεων στο μέτωπο καταπολέμησης του ρατσισμού ανοίγει απανωτά άλλα σοβαρά προβλήματα, νομικά και πολιτικά. Έτσι, ο δικαστής καθίσταται δικαστής της αλήθειας ιστορικών γεγονότων, με ό,τι κινδύνους μπορεί αυτό να ελλοχεύει. Για παράδειγμα, στην υπόθεσή μας, ο κατηγορούμενος εξέτασε ενώπιον του ελβετικού δικαστηρίου ιστορικούς, οι οποίοι υποστήριξαν ότι, αν και υπήρξαν εκκαθαρίσεις, δεν έγινε ποτέ γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους. Η δε πολιτική αγωγή εξέτασε άλλους ειδικούς που υποστήριξαν τα αντίθετα. Ο ελβετός δικαστής αποφάσισε ποιός είχε δίκιο. Με την ίδια λογική, αύριο κάποιο άλλο δικαστήριο, θα αποφασίσει τί ακριβώς συνέβη στη Ρουάντα το 1994 ή στη Ρωσία του Στάλιν, την περίοδο των γκούλαγκ. Και πάει λέγοντας.
Η γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους αποτελεί ιστορικό γεγονός που υποστηρίζεται σήμερα από τη συντριπτική πλειοψηφία των σοβαρών, σε παγκόσμια κλίμακα, ιστορικών. Αναρωτιέμαι, ποιός είναι ο σκοπός της ποινικοποίησης της άρνησής της. Μήπως με αυτόν τον τρόπο οι πολέμιοί της επιτυγχάνουν καλύτερα τον σκοπό τους ; Μήπως, μέσα από την ποινική δίκη, διαφημίζουν καλύτερα και δωρεάν τις αστήρικτες απόψεις τους, απευθυνόμενοι μάλιστα, λόγω της δημοσιότητας, σε ένα παγκόσμιο ακροατήριο, φορώντας τον μανδύα του θύματος περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης ; Οι καλές προθέσεις πολλές φορές δημιουργούν μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που επιδιώκουν να λύσουν.

Μαύρο γουρουνάκι

HOOLIGANS ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ

Χτες, το Ανώτατο Δικαστήριο της Αργεντινής αναγνώρισε την αστική ευθύνη της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας Αργεντινής και της ποδοσφαιρικής ομάδας Lanus για τον σοβαρό τραυματισμό ατόμου από οπαδούς της προαναφερθείσας ομάδας. Συγκεκριμένα, ο ενάγων ήταν επαγγελματίας οδηγός, ο οποίος είχε μεταφέρει στο γήπεδο δύο δημοσιογράφους για να καλύψουν τον αγώνα μεταξύ της Lanus με την Independiente. Περίμενε καθ΄όλη τη διάρκεια του αγώνα έξω από το γήπεδο, μέσα στο αυτοκίνητό του, για να παραλάβει τους δημοσιογράφους μετά τη λήξη του. Για κακή του τύχη η Independiente σκόραρε ένα αμφισβητούμενο γκολ και με τη λήξη του αγώνα ξέσπασαν επεισόδια από τους οπαδούς της Lanus έξω από το γήπεδο, με αποτέλεσμα να τραυματισθεί σοβαρά ο ίδιος στο μάτι. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι αστική ευθύνη για τον τραυματισμό έφεραν τόσο η διοργανώτρια ομάδα όσο και η Ομοσπονδία, ως υπεύθυνη για τη διοργάνωση του πρωταθλήματος. Νομίζω ότι η απόφαση είναι ενδιαφέρουσα στο μέτρο που αναγνωρίζει την ευθύνη των διοργανωτριών του πρωταθλήματος (οι οποίες αποκομίζουν φυσικά και οικονομικά οφέλη από αυτό) λόγω ενεργειών των οπαδών τους (δηλαδή των πελατών τους). Οι παράγοντες αυτοί φέρουν μέρος της ευθύνης στην περίπτωση επεισοδίων, αφού οφείλουν να εγγυώνται τη διεξαγωγή των αγώνων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια τάξη και τη φυσική ακεραιότητα τρίτων. Όσο και αν είναι συζητήσιμη η ορθότητα της απόφασης, αναμφισβήτητα είναι ενδιαφέρουσα, διότι αναγνωρίζει τις θετικές υποχρεώσεις των διοργανωτών σε περίπτωση επεισοδίων.
Στο τελευταίο ματς μεταξύ Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού ξέσπασαν επεισόδια μέσα στο γήπεδο. Σε άλλους φετινούς αγώνες αυτά επεκτάθηκαν και έξω από τα γήπεδα με διάφορες παράπλευρες απώλειες. Δεν θα ήταν άσχημο και τα δικά μας δικαστήρια να εξετάσουν, σε περίπτωση παρόμοιων αγωγών, και μια τέτοια λύση. Αφού η νομοθετική εξουσία κοιμάται τον ύπνο του δικαίου και αρέσκεται απλώς να εξαγγέλλει αόριστα μέτρα, παραμένοντας όμως ως προς την ουσία αδρανής, η μεταφορά του οικονομικού βάρους των ζημιών από τέτοιου είδους επεισόδια στις ομάδες και στην ΕΠΟ ίσως ταρακουνήσει τις τελευταίες, ώστε να λάβουν μέτρα περιστολής της βίας. Όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει αποζημίωση...

Black pig

Perlala c. Grèce, bis

Είναι ευχάριστο ότι ο Τύπος ασχολείται και με αποφάσεις του ΕΔΔΑ που δεν αφορούν μόνο τα, πιο πιασάρικα για την κοινή γνώμη, θέματα ατομικών δικαιωμάτων, όπως την απαγόρευση βασανιστηρίων και την ελευθερία της έκφρασης αλλά και άλλα, πιο τεχνικά όμως στο τέλος εξ ίσου σημαντικά. Έτσι στη χθεσινή Ελευθεροτυπία (5.3) διάβασα τρία άρθρα σχετικά με την απόφαση Perlala c. Grèce, για την οποία είχαμε ήδη μιλήσει σε αυτό το blog. Να μου επιτρέψουν πάντως οι συντάκτες αυτών των άρθρων μια παρατήρηση. Όταν διαβάζουν μια δικαστική απόφαση, να τη διαβάζουν προσεκτικά και να μην τη βάζουν να λέει αυτό που οι ίδιοι θα ήθελαν να πει. Έτσι, σε ό,τι αφορά την Perlala, σωστά η κ. Φωτοπούλου αναφέρει τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης και παρουσιάζει την κρίση του ΕΔΔΑ, το συμπέρασμά της όμως είναι κατά τι ανακριβές: το ΕΔΔΑ δεν καταδίκασε το ελληνικό κράτος λόγω της στάσης του Αρείου Πάγου "να αρνηθεί να εξετάσει εάν η αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο έγινε σύμφωνα με την αρχή της δίκαιης δίκης", αλλά επειδή ο Άρειος Πάγος απέρριψε ως απαράδεκτο τον συγκεκριμένο λόγο αναίρεσης με την αιτιολογία ότι αυτός εδραζόταν αποκλειστικά στο άρθρο 6 της Σύμβασης και χωρίς παράλληλη επίκληση του άρθρου 510 του Κώδικα πολιτικής δικονομίας.
Ακόμα πιο ανακριβή ήταν τα συμπεράσματα του δικηγόρου κ. Χούρσογλου. Αν διαβάσει λίγο προσεκτικά την απόφαση θα αντιληφθεί ότι το ΕΔΔΑ δεν "ανάγει στο δικαίωμα στη δίκαιη δίκη, τον σεβασμό του οποίου απαιτεί, τον έλεγχο από τον Αρειο Πάγο της αξιολόγησης των αποδείξεων, που οδήγησαν σε μια δευτεροβάθμια καταδίκη". Πέραν του ακατανόητου αυτής της φράσης, η νομολογία του ΕΔΔΑ είναι πολύ προσεκτική στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την κρίση των αποδεικτικών μέσων από τον εθνικό δικαστή. Μάλιστα, στην Perlala, το ΕΔΔΑ τονίζει για πολλοστή φορά ότι δεν είναι δουλειά του να υποδείξει στον εθνικό δικαστή πώς θα αξιολογήσει τα αποδεικτικά μέσα. Δεύτερον, το ΕΔΔΑ δεν "αξιώνει από τον Αρειο Πάγο να ελέγχει ευθέως εάν μια ποινική δίκη διασφάλισε τα δικαιώματα του κατηγορουμένου που ορίζει το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου". Δεν νομίζω να συμφωνεί κανείς με την άποψη ότι ο Άρειος Πάγος περίμενε την Perlala για να λάβει υπ΄όψη του και τις επιταγές του άρθρου 6 της Σύμβασης σχετικά με τα δικαιώματα του κατηγορουμένου. Αυτό που του υποδεικνύει το ΕΔΔΑ στην Perlala, σημαντικό από μόνο του, είναι ότι ο Άρειος Πάγος πρέπει να λαμβάνει υπ΄όψη του τον αναιρετικό λόγο και να τον εξετάζει ακόμα και όταν ο ενδιαφερόμενος επικαλείται αποκλειστικά και μόνο το άρθρο 6 της Σύμβασης ενώπιόν του.
Με άλλα λόγια, το πρόβλημα στην Perlala ήταν ότι ο Άρειος Πάγος κρύφτηκε για άλλη μια φορά πίσω από το δάχτυλό του, για να πετάξει από πάνω του μια υπόθεση. Η στενόμυαλη θέση του ανώτατου ακυρωτικού ήταν ότι όταν ο ενδιαφερόμενος προβάλλει παραβίαση της αρχής της δίκαιης δίκης, αυτό πρέπει να γίνεται απαραιτήτως και με παράλληλη επίκληση του ελληνικού δικαίου. Εν έτει 2007, δεν σας μοιάζει λίγο επαρχιώτικη αυτή η άποψη ;

Black pig

CEDH, Sotiropoulou c. Grèce (dec.), 18.1.2007

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σχετικά με την προσφυγή της Αγγελικής Σωτηροπούλου πέρασε απαρατήρητη από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ίσως επειδή αποτελεί απόφαση επί του παραδεκτού της προσφυγής. Με δεδομένο όμως ότι η προσφυγή κηρύχθηκε απαράδεκτη (και άρα δεν θα υπάρξει στη συνέχεια απόφαση επί της ουσίας), το ενδιαφέρον εστιάζεται στο ότι το ΕΔΔΑ για πρώτη φορά έκρινε τη συμβατότητα των συνθηκών προσωρινής κράτησης μιας από τους κατηγορούμενους για συμμετοχή στην τρομοκρατική οργάνωση "17 Νοέμβρη". Συγκεκριμένα, το ΕΔΔΑ θεώρησε ότι οι συνθήκες κράτησης της Σωτηροπούλου δεν ήταν αντίθετες προς το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, διάταξης που απαγορεύει την επιβολή βασανιστηρίων και απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης. Κρίθηκε ότι τόσο το μέγεθος του κελιού όσο και οι γενικότερες συνθήκες διαβίωσης της προσφεύγουσας στις φυλακές Κορυδαλού (διάρκεια παραμονής εκτός του κελιού, επικοινωνία με τους δικούς της) δεν δημιουργούσαν πρόβλημα ως προς την ΕΣΔΑ. Επίσης, κατά το ΕΔΔΑ, κρίσιμο στοιχείο προκειμένου να καταλήξει στη μη παραβίαση του άρθρου 3 ήταν ότι το καθεστώς σχετικής απομόνωσης το οποίο είχε επιβληθεί στους κατηγορούμενους για συμμετοχή στη 17 Νοέμβρη, γινόταν λιγότερο αυστηρό με την πρόοδο της ανακριτικής διαδικασίας και ήρθη με το πέρας αυτής. Να σημειώσουμε ότι δύο μήνες πριν, στις 2.11.2006, το ΕΔΔΑ είχε ήδη κρίνει ότι το καθεστώς κράτησης του Παύλου Σερίφη στις φυλακές Κορυδαλού ήταν αντίθετο προς το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ. Το δικαστήριο του Στρασβούργου στάθηκε εδώ στο ιδιαίτερο γεγονός ότι στον Σερίφη, πάσχοντα από σκλήρυνση κατά πλάκας, δεν είχαν παρασχεθεί οι απαραίτητες ιατρικές φροντίδες κατά την κράτησή του, με αποτέλεσμα η κατάσταση της υγείας του να επιδεινωθεί.
Η σχετική απόφαση είναι προσβάσιμη στο http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/view.asp?item=1&portal=hbkm&action=html&highlight=serifis&sessionid=11572878&skin=hudoc-fr

Σε ό,τι αφορά τη Σωτηροπούλου, ιδαίτερο ενδιαφέρον έχει η θέση του ΕΔΔΑ ως προς την επιβολή πειθαρχικής ποινής εγκλεισμού πέντε ημερών στο κελλί της, λόγω συνέντευξης που είχε δώσει σε δημοσιογράφου χωρίς να έχει λάβει προηγούμενη άδεια από το αρμόδιο όργανο της φυλακής. Για το ΕΔΔΑ, το ειδικό καθεστώς επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα που είχε επιβληθεί στους κατηγορούμενους για συμμετοχή στη "17 Νοέμβρη" δικαιολογείτο λόγω της βαρύτητας των αδικημάτων και της ανάγκης να ολοκληρωθεί απρόσκοπτα η ανάκριση. Μάλιστα, το ΕΔΔΑ τονίσε ότι η συγκεκριμένη πειθαρχική ποινή δεν επιβλήθηκε στην προσφεύγουσα λόγω καθ΄εαυτού του περιεχομένου της συνέντευξης (η Σωτηροπούλου κατήγγειλε τις συνθήκες κρατησής της και διακήρυξε την αθωότητά της) αλλά της μη προηγούμενης λήψης της απαιτούμενης άδειας από το αρμόδιο όργανο προκειμένου η ίδια να επικοινωνήσει με τρίτο πρόσωπο. Θα ήταν ενδιαφέρον να βλέπαμε ποια θα ήταν η θέση του ΕΔΔΑ εάν το σχετικό αίτημα της Σωτηροπούλου είχε υποβληθεί στο συμβούλιο της φυλακής, αυτό την είχε απορρίψει και στη συνέχεια η ίδια παραχωρούσε την εν λόγω συνέντευξη. Θα ήταν διαφορετική η κρίση του ευρωπαίου δικαστή ως προς το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ (ελευθερία της έκφρασης) εάν εξέταζε το σχετικό παράπονο της προσφεύγουσας αποκλειστικά βάσει του περιεχομένου της συνέντευξης ;
Η απόφαση σχετικά με τη Σωτηροπούλου είναι προσβάσιμη στο http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/portal.asp?sessionId=11573102&skin=hudoc-fr&action=request

Black pig

Ο Πωλ Ποτ, ο Ιουστινιανος και ο αραπης

Δύο πρόσφατες ιστορίες, φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους που όμως έχουν ως κοινό παρονομαστή τη σημασία της ελευθερίας της έκφρασης:
Στο Σικάγο, επ΄ευκαιρία της γιορτής των Τριών Ιεραρχών, η ελληνική παροικία της πόλης διοργάνωσε γεύμα στο οποίο παρέστησαν ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος και ο μητροπολίτης Ιάκωβος. Προσκεκλημένη ομιλήτρια ήταν η, ελληνικής καταγωγής, δεκαπεντάχρονη Προμηθέα, φαινόμενο στα μαθηματικά, αφού, όπως αναφέρει η Ελευθεροτυπία, σε ηλικία μόλις δεκατεσσάρων ετών έχει ήδη πάρει πτυχίο στα μαθηματικά από μερικά από τα γνωστότερα Πανεπιστήμια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Χόμπυ της Προμηθέας είναι ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός. Και επειδή μάλλον η Προμηθέα δεν είναι παιδί που κάθεται στα αυγά του, αποφάσισε να τινάξει στον αέρα τη σεμνή τελετή αναπτύσσοντας με γλαφυρότητα το θέμα "Πώς ο χριστιανισμός, θρησκεία μίσους, κατέστρεψε τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό". Καταλαβαίνετε τί συνέβη ! Οι εμβρόντητοι ιεράρχες δεν ήξεραν πού να κρυφτούν, καθώς η Προμηθέα (ωραίο όνομα) παρομοίαζε τον Ιουστινιανό με τον Πωλ Ποτ. Με την πρόοδο της ομιλίας και καθώς η Προμηθέα ανέπτυσσε τον όχι και τόσο πατριωτικό ρόλο της Εκκλησίας κατά την περίοδο της εξέγερσης των Ελλήνων κατά της τουρκοκρατίας, διάφοροι ανεγκέφαλοι από το ακροατήριο άρχισαν να την προπηλακίζουν λεκτικώς. Προς τιμήν του, ο μητροπολίτης Ιάκωβος παρενέβη, για να υπενθυμίσει ότι το ακροατήριο όφειλε σεβασμό στην ομιλήτρια έτσι ώστε να μπορέσει η ίδια να ολοκληρώσει την παρουσίασή της.
Από την άλλη πλευρά, όχι πολύ μακριά από το Σικάγο, στη Νέα Υόρκη, στις 28 Φεβρουαρίου, το δημοτικό συμβούλιο της πόλης αποφάσισε, όμοφωνα, να παρακινήσει τους κατοίκους της Νέας Υόρκης να αποφεύγουν τη χρήση της λέξης "nigger" (αράπης), λόγω του υποτιμητικού και ρατσιστικού της περιεχομένου. Σημειώνω ότι η απόφαση δεν προβλέπει την επιβολή ποινής σε περίπτωση χρήσης της εν λόγω λέξης, κάτι που ούτως ή άλλως θα προσέβαλε την Πρώτη Τροποποίηση του Αμερικανικού Συντάγματος που κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης. Ωστόσο, η απόφαση αυτή είναι ενδεικτική του στενόμυαλου τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται σήμερα το πρόβλημα του ρατσισμού και της διακριτικής μεταχείρισης. Στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του politically correct, στόχος της εξουσίας δεν είναι η δημιουργία των πραγματικών προϋποθέσεων εξάλειψης της διακριτικής μεταχείρισης των μαύρων αλλά η αποτροπή χρήσης της συγκεκριμένης λέξης που έχει ένα τέτοιο αρνητικό νοηματικό φορτίο. Οι λέξεις όμως δεν είναι τίποτε περισσότερο από οχήματα μεταφοράς ιδεών και νοοτροπιών. Αποτρέποντας ή απαγορεύοντας τη χρήση μιας λέξης δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το να βαυκαλιζόμαστε ότι ξεριζώνουμε μια νοοτροπία. Και αυτό δότι ο ρατσιστής θα βρει ούτως ή άλλως τον τρόπο να περάσει τις ιδέες του έμμεσα, με πιο ύπουλο τρόπο και, μακροπρόθεσμα, προσδίδοντας σε κάποια άλλη λέξη το ίδιο αρνητικό νοηματικό περιεχόμενο. Όχι Γιάννης δηλαδή αλλά Γιαννάκης. Ενέργειες σαν αυτές του δημοτικού συμβουλίου της Νέας Υόρκης είναι άστοχες, διότι απλώς προσφέρουν την επίπλαστη πεποίθηση ότι κάτι γίνεται στο μέτωπο του ρατσισμού, ενώ παράλληλα το αυγό του φιδιού εκκολάπτεται με την ησυχία του λόγω της διατήρησης των οικονομικών ανισοτήτων και των διακρίσεων είτε αυτές αφορούν τους μαύρους είτε τους ομοφυλόφιλους είτε τις γυναίκες.
Για να επανέλθω από τη Νέα Υόρκη στο Σικάγο, αυτό που οφείλει να επιδιώκει η πολιτεία δεν είναι η διαγραφή των "κακών" λέξεων από το λεξιλόγιο, όσο κατάπτυστες και αν είναι αυτές. Αντίθετα, η εξουσία πρέπει να δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή ζωηρού και πραγματικού διαλόγου για όλα τα θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος είτε αυτά είναι η ρατσιστική συμπεριφορά είτε ο ρόλος του χριστιανισμού. Σκέφτομαι πόσα θα είχαν να κερδίσουν οι Έλληνες μαθητές εάν, αντί να διδάσκονται την Ιστορία και τα Θρησκευτικά υπό μορφή προπαγάνδας, όπως δηλαδή γίνεται σήμερα, είχαν μια Προμηθέα να κλονίζει τις βεβαιότητές τους και να τους προκαλεί να σκεφτούν λιγάκι πιο πέρα από τα αυτονόητα.

Black pig

Για τις ιστορίες της Προμηθέας και του "nigger" μπορείτε να επισκεφτείτε τις εξής ιστοσελίδες:
http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=97934588
http://www.guardian.co.uk/usa/story/0,,2023817,00.html#article_continue